Site içi Arama
Ara
06.05.2019

YEŞİL HAT UYGULAMASINA İLİŞKİN TEMEL KURALLAR

YEŞİL HAT UYGULAMASINA İLİŞKİN TEMEL KURALLAR

Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
04.05.2019

Bu yazımızda, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 143,144, 147, 153 ve 161/A maddeleri çerçevesinde yeşil hat uygulamasına ilişkin temel/önemli kuralları ele alacağız.

I-Yeşil Hatta İşlem Görmemesi Gereken Eşyalar

 Gümrük Yönetmeliğinin 196 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ç) bendinde (dökme petrol ürünleri ve türevleri ile işlenmiş tarım ürünleri) tahlile tabi tutulacağı belirtilen eşyaya ilişkin gümrük beyannameleri yeşil hatta işlem göremez.

II-Yeşil Hatta Vergi Ödemeleri

Yeşil hatta işlem görmüş gümrük beyannamesi kapsamı eşyaya ilişkin olarak tahakkuk eden gümrük vergilerinin, yetkilendirilmiş yükümlülerin banka hesabından elektronik ortamda veya bu kişinin GÜMKART’ı aracılığıyla ödenmesi zorunludur.

III-Yeşil Hattın Askıya Alınma Sebepleri

1- Gümrük beyannamesinin tescil tarihinde mevcut olduğu halde, beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bir ya da daha fazlası temin edilmeden eşyanın teslim alınması ve söz konusu belge/belgelerin ilgili kurum/kuruluşun uygun görmesi üzerine sonradan temin edilmesi,

2- Beyannameye eklenmesi zorunlu olmayan ancak aynı madde uyarınca saklanması gereken belgelerden bir veya daha fazlasının mevcut olmadığının tespit edilmesi, (örneğin antrepo, liman faturası)

3- Gümrük Yönetmeliğinin 196 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (ç) bendinde (dökme petrol ürünleri ve türevleri ile işlenmiş tarım ürünleri) tahlile tabi tutulacağı belirtilen eşyaya ilişkin beyannamenin yükümlünün beyanından kaynaklı olarak yeşil hatta işlem gördüğünün tespit edilmesi,

(Örneğin, sürekli ithal edilen ve uzunca süredir yeşil hatta işlem gören bir eşyanın bir gün kırmızı hatta düşmesi ve tahlil sonucunda eşyanın yeşil hatta işlem görmeyecek eşya olduğunun ortaya çıkması sonucunda geçmiş beyannamelerin yeşil hatta işlem görmemesi gerektiğinin anlaşılması)

Belirtilen eşyaların yeşil hatta işlem gördüğünün gümrük idaresince tespitinden önce beyan sahibi tarafından gümrük idaresine bildirilmesi halinde, askıya alma hükümleri uygulanmaz, ancak diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla her bir aykırılık için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır

4- Yeşil hat kapsamında ithali veya ihracı gerçekleştirilen eşyanın beyana aykırı olduğunun tespit edilmesi, (beyana aykırılık hallerini yazımızın ilerleyen safhalarında ele alacağız)

5- Eksik belge tamamlama formunda tamamlanmış olduğu beyan edilen eksik belge veya belgelerin formda belirtildiği tarihlerde tamamlanmadığının tespit edilmesi,

6- Yeşil hat kapsamında ithal edilen eşyanın, açıkça firmanın iştigal alanında olmayan eşya olduğunun sonradan kontrol kapsamında yapılan incelemelerde tespit edilmesi.

IV-Askıya Alma Sebeplerinin Anlaşılması Halinde Müeyyide

İlk İhlal: Askıya alma sebepleri olarak yukarıda sayılan durumlardan herhangi birinin gerçekleşmesi halinde ilk seferde sertifika sahibi yazılı olarak uyarılır ve hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası (2019 yılı için 130 TL usulsüzlük cezası) tatbik edilerek sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.

İkinci İhlal: İlk ihlal için olan ceza kararının düzenlenme tarihini takip eden üç yıl içerisinde sertifika sahibi kişilerce belirtilen ihlallerden herhangi birinin tekrar gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde, söz konusu kişiler yazılı olarak tekrar uyarılır ve haklarında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası (2019 yılı için 130 TL usulsüzlük cezası) tatbik edilerek sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne bildirimde bulunulur.

Üçüncü İhlal:İkinci ihlal için olan ceza kararının düzenlenme tarihini takip eden üç yıl içerisinde belirtilen ihlallerden herhangi birinin, sertifika sahibi kişilerce yeniden gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde, sertifika sahibi kişi hakkında Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası (2019 yılı için 130 TL usulsüzlük cezası) tatbik edilir ve kişinin beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkı altı ay süreyle askıya alınır.

Dördüncü İhlal: Askıya alma süresinin bitimini müteakip üç yıl içerisinde belirtilen ihlallerden herhangi birini yeniden gerçekleştirdiklerinin anlaşılması halinde, beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkı iki yıl süreyle askıya alınır.

Beşinci İhlal: 2 yıl süreyle yararlanma hakkı askıya alınan sertifika sahibi kişilerin, askıya alma süresinin bitiminden sonra belirtilen ihlallerden herhangi birini gerçekleştirmesi halinde, kişi birinci kez ihlalde bulunmuş sayılır ve müeyyide süreci en başa döner.

V-Zincirleme İhlaller

Yukarıdaki müeyyidelerin uygulanmasında aynı gün içerisinde tescil edilmiş birden fazla gümrük beyannamesine ilişkin olarak, her bir beyanname için Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilir ancak kişi bir kez ihlalde bulunmuş sayılır.

Yukarıdaki müeyyidelerin uygulanmasında, belirtilen ihlalin birden fazla gerçekleştirildiğinin tek seferde tespit edilmesi halinde bu ihlaller tek ihlal olarak kabul edilir ve ihlale konu beyannamelerin her biri için ayrı ayrı Kanunun 241 inci maddesinin birinci fıkrası tatbik edilir.

VI-Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi Halinde Askıya Alma

- Sertifika için aranan koşullarda herhangi bir değişiklik ortaya çıkınca bildirilmemesi,

- Sertifikalandırma sırasında mevcut olmayan ancak sertifika alındıktan sonra gerçekleşen yeni bir hizmet alımı olması, sözleşme yapılması, taahhüt alınması gibi durumlarda, sertifikanın alınmasında sağlanan tüm koşullara uygun şekilde işlem yapılmaması,

- Soru formunun, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren üç yılda bir kez güncellenmemesi,

- Genel müdürlükçe getirilen/talep edilen ek koşulların yerine getirilmemesi

Hallerinde de beyanın kontrol türüne ilişkin kolaylaştırmalarından yararlanma hakkı koşullar yeniden sağlanana kadar askıya alınır.

VII-Beyana Aykırılık

Yeşil hat kapsamında ithali veya ihracı gerçekleştirilen eşyanın beyana aykırı olduğunun tespit edilmesinin askıya alma sebepleri arasında olduğu belirtilmiştir.

Beyana aykırılıktan aşağıdaki hususlar anlaşılmalıdır.

  • Tarife, menşe, tercihli rejim konularında hatalar yapılması
  • Eşyanın vergilendirmesine esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerde aykırılık tespit edilmesi (dökme eşyada yüzde üçü aşan farklılıklar dikkate alınır)
  • Gümrük kıymetinin eksik beyan edilmesi
  • İhracat eşyasının yapılan beyan ve eki belgelere göre miktar veya cinsinde %10’dan fazla farklılık bulunması (teşvik, sübvansiyon veya parasal iade alınıyorsa %10’un altı da dikkate alınır)

Tarife hatasının beyana aykırılık olarak kabul edilebilmesi için;

  • Tarife alt pozisyonunda (ilk 6 rakam) farklılık olması, (tahlil, teknik inceleme ve araştırmaya gerek olmaksızın kolayca anlaşılabilen farklar olmalı).
  • Her türlü vergi ile ek mali yükümlülüğün ad valorem usulde oran veya spesifik usulde miktarında farklılık olması.
  • Gümrük vergisinin muaflık hükümlerinin uygulanmasında ya da eşyaya uygulanacak dış ticaret politikası önlemlerinde veya düzenlemelerinde farklılığa neden olması

Hallerinden birinin gerçekleşmesi gerekmektedir.

Son olarak, beyana aykırılığın gümrük idaresince tespitinden önce beyan sahibi tarafından gümrük idaresine bildirilmesi halinde, askıya alma hükümlerinin uygulanmayacağını ancak, diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla her bir aykırılık için 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılacağını belirtmek yerinde olacaktır.

7/24 İletişim Hattı