20.03.2018
Gümrük Müşavirleri Mesleğinde Meslek Etiği Haksız Rekabet ve Disiplin Suçları İle Hukuki Süreç Uygulamaları
Gümrük Müşavirleri Mesleğinde Meslek Etiği Haksız Rekabet ve Disiplin Suçları İle Hukuki Süreç Uygulamaları
GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ MESLEĞİNDE MESLEK ETİĞİ HAKSIZ REKABET VE DİSİPLİN SUÇLARI İLE HUKUKİ SÜREÇ UYGULAMALARI
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği, 19 Haziran 1927 tarihinde 1093 Sayılı Kanunla yetkilendirilen ve halen yürürlükte bulunan 4458 Sayılı Gümrük Kanunu`nun geçici 6 ncı maddesi hükümlerine istinaden görev yapmak ve mensuplarının müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, Gümrük Müşavirliğinin genel menfaatlerine uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve iş sahipleri ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere, meslek disiplini, saygınlığı ve ahlakı korumak maksadıyla kurulmuş bir mesleki teşekküldür.
Bilindiği üzere 24 Şubat 2018 Cumartesi Günü yapılan Olağan Mali Genel Kurulda;
Yönetim Kurulumuz tarafından 45 üyemizin imzası ile Divan Başkanlığı’na sunularak Genel Kurul gündemine alınan, Haksız Rekabetin önüne geçilmesine ilişkin dört maddelik Önerge, Genel Kurula katılan üyelerimizce oybirliği ile kabul edilmiştir.
Söz konusu önerge maddelerinde:
1- Bir meslek mensubu, kendisi veya bağlı bulunduğu Gümrük Müşavirliği Şirketi üzerinden, yasal vekili olmadıkları her türlü kişi veya kuruluşla, yazılı bir talep olmadan, her hangi bir yöntemle, bilgilendirme, sirküler yayınlama, haber verme, kampanya, pazarlama, tanıtım ve benzeri adlar altında, hiçbir bağlantı ve temas kuramaz, iş talebinde bulunamaz veya fiyat teklifi veremez.
2- Bir meslek mensubu, kendisi veya bağlı bulunduğu Gümrük Müşavirliği Şirketi üzerinden, iş elde edebilmek amacı ile reklam sayılabilecek (ilan veya reklam vermek, yazılı veya görsel basın ile internet ortamında firmasının reklamını yapmaya yönelik her türlü girişim, stant açmak, film, resim, yazı, video vb.) her türlü teşebbüs, faaliyet ve harekette bulunamaz, ayrıca mesleğinin icrası sırasında meslek unvanı dışında, haksız rekabet oluşturacak şekilde, varsa eski veya yeni, Gümrük Müşavirliği unvanı dışındaki başka unvanlarını yazılı veya sözlü bir şekilde kullanamaz.
3- Bir meslek mensubu, kendisi veya bağlı bulunduğu Gümrük Müşavirliği Şirketi üzerinden, iş elde edebilmek amacı ile her türlü kişi veya kuruluşlara, yaptıkları veya yapacakları işler karşılığında oluşan veya oluşacak masrafların, finansman sağlanması şeklinde, belirli bir vade içerisinde karşılanmasına yönelik vaatlerde ve taahhütte bulunamaz.
4- Bir meslek mensubu, her türlü menfaat sağlamak amacı ile mesleği icra etmeye yetkisi olmayan kişilerin, doğrudan veya dolaylı olarak bu mesleğin icra edildiği yerlerde faaliyette bulunmalarını sağlamak adına, Gümrük Müşavirliği belgesini kullandıramaz veya mesleği yapmaya yetkisi olmayan kişilerle, her ne şekilde olursa olsun Gümrük Müşavirliği mesleği ile ilgili işbirliği yapamazlar.
Dernek Tüzüğümüzün 43. Maddesi; “Gümrük Müşavirliğinin veya Gümrük Müşavir Yardımcılığının onur ve itibarına veya meslek düzen ve geleneklerine uymayan davranışları bulunanlara mesleki çalışmalarda görevini kötüye kullanan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlar ile genel kurul kararlarına ve tüzük hükümlerine uymayanlar, asılsız iddia ve isnatlarda bulunarak dernek manevi şahsiyetini sarsan ve küçük düşürenler hakkında bu tüzükte yazılı disiplin cezaları uygulanır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu ve buna bağlı Yönetmelikte yer alan cezaların uygulanmış olması, bu bölümde yer alan cezaların uygulanmasını engellemez.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Genel Kurulumuzca alınmış olan kararlara aykırı hareket edilmesi durumunda, Tüzüğün 43. Maddesine istinaden işlem yapılacağı tabidir.
– Dernek tarafından uygulanacak disiplin cezaları şunlardır:
a) Dikkati çekme.
b) Kınama.
c) Teşhir: a ve b bentlerindeki suçların tekerrürü ve\veya 47. maddedeki suçların vuku bulması halinde Yönetim Kurulunun teklifi ile yazılı olarak üyelere tüm Derneklere, Bölge Müdürlüklerine ve duyuru panolarına asılarak yapılmasıdır.
Cezalar üyenin gizli sicil dosyasına işlenir.
Disiplin Kurulu, yukarıdaki cezalardan ayrı olarak “başkalarına ait evrakı almak; evrakta tahrifat; suistimal gibi” kanunlara aykırı bir fiil ve suç işlenmesi halinde bunu yapan Gümrük Müşaviri veya Gümrük Müşavir Yardımcısını gereği için T.C.Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü'ne bildirir.
Disiplin Kurulu, bu tüzükte kayıtlı amaçlara uymayan, üyelik görevlerini yerine getirmeyen, mesleğin onur ve itibarını zedeleyici şekilde icraatta bulunanlar hakkında tüzükte belirtilen cezaları vermekle yükümlüdür.
Etik ,Meslek Etiği,Rekabet,Haksız Rekabet Ve Hukuki Süreç Uygulamaları
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkındaki Kanun;Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde mal ve hizmet piyasalarında faaliyet gösteren ya da bu piyasaları etkileyen her türlü teşebbüsün aralarında yaptığı rekabeti engelleyici, bozucu ve kısıtlayıcı anlaşma, uygulama ve kararlar ile piyasaya hâkim olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye kullanmaları ve rekabeti önemli ölçüde azaltacak birleşme ve devralma niteliğindeki her türlü hukukî işlem ve davranışlar, rekabetin korunmasına yönelik tedbir, tespit, düzenleme ve denetlemeye ilişkin işlemler bu Kanun kapsamına girer.
Etik :Yunanca " ethos" sözcüğünden gelen bir kavram olup, ahlak felsefesi olarak tanımlanabilir. İyi – kötü yada doğru – yanlış olanların niteliği ve temellerinin araştırılmasıdır.
Meslek Etiği :Genel anlamdaki etik yaklaşımlarının meslek alanlarında somutlaşan biçimleridir. Ancak kimi görüşlere göre meslek etiğinden söz etmek yerine meslek ilkelerinden söz etmek daha doğrudur.
Meslek Etiğimiz ile ilgili Bir “Standart Çerçeveyi” oluşturularak;26.Ocak.2013 Dünya Gümrük Gününde “Etik Beyannamemiz” imzalanarak “Etik yönetim Yönetmeliğimizi” 02.Mart.2013 Dernek Olağan Genel Kurulumuzda onaylanmış Etik Kurulumuz oluşturulmuştur.
Rekabet: Mal ve hizmet piyasalarındaki teşebbüsler arasında özgürce ekonomik kararlar verilebilmesini sağlayan yarışı,
Haksız Rekabet ise; meslek mensuplarının birbirleriyle ve iş sahibi ile olan ilişkilerini etkileyen aldatıcı veya diğer şekillerdeki dürüstlük kurallarına aykırı davranışları ve mesleki uygulamaları olarak tarif edilmiştir.
![]()
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği;Uluslararası Bir Kargo Firmasını 2009 yılında İstanbul I. Asliye Ticaret Mahkemesine 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun geçici 6. maddesi İle Gümrük Yönetmeliği'nin 698. maddesi hükümleri gereğince kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olduğunu, Derneğin 15.04.2006 tarihli Olağan Mali Genel Kurul toplantısında üyelerin Haksız Rekabet oluşturacak şekilde işitsel, görsel, yanlı, elektronik ortamda reklam ve ilan vermek ve İş sahibi tarafından talep edilmediği halde hizmet ve fiyat teklifinde bulunulamayacağı yönümde karar alındığını, Gümrük Kanunu'nun 5. maddesinin aynı kanunun 225. maddesinin I, fıkrasına yaptığı atıf uyannca gümrüklerde dolaylı temsil yetkisinin Gümrük Müşavirlerine ait olduğunu, davalı şirketin İştigal alanının lojistik olmasına rağmen yazılı, görsel ve elektronik ortamlarda Gümrük Müşavirliği hizmetleri vermekte olduğu yönünde ilan ve reklam yaptığını, iş sahipleri tarafından talep olmadığı halde hizmet teklif edip gümrük İşlemlerinin teklif ettikleri şirket vasıtası ile yapılması halinde gümrük hizmet bedelinin yansıtılmayacağı yönünde beyanlarda bulunarak TTK'nun 56, 57 ve 58.rnaddeleri ile MK'nun 2. maddesine aykırı davrandığını, davalı şirketin bu fiilleri nedeniyle müvekkili dernek üyelerinin ekonomik menfaatlerinin zarar gördüğünü ileri sürerek, davalının TTK'nun 58/b maddesi gereğince haksız rekabet oluşturan fiillerinin meni İle 58/c maddesi gereğince beyanlarının düzeltilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece,İddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, davacı Derneğin bir mesleki birlik olup tüzük hükümleri uyarınca aktif dava ehliyetinin bulunduğu, davalı şirketin 27.10.1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonraki dönemde yaptığı ilan ve açıklamalarda çok net bir şekilde Gümrük Müşavirliği hizmetlerinin ve gümrükleme hizmetlerinin verildiği yönündeki ifadeleri ile normal olarak sadece Gümrük Müşavirleri tarafından yapılabilecek İthalat hizmetini verdiğini ilan ve reklamlarda İfade etmeye devam ederek mallarını taşıdığı ve gelecekte taşıyabileceği potansiyel ithalatçıları yanıltmak suretiyle gümrükleme hizmetini verebileceğini belirtmiş olduğu, bu durumda davalının Gümrük Müşavirliği sektörüne karşı haksız rekabet teşkil eden fiil ve eylemlerde bulunduğu sonucuna varılarak;
Davanın kabulü İle davalının gazete ve İnternet sitesine ilan ve duyuru yapmak suretiyle gümrükleme İşlemi yapma hakkı olmadığı halde hakkı varmış gibi yanlış ve yanıltıcı hareketlerde bulunmasının TTK'nun 57B.maddesi gereğince haksız rekabet teşkil etiğinin tespiti ile haksız rekabetin men-i’ne, 58/c maddesi gereğince de haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılarak gazete ve internet ortamda yapılan yanlış ve yanıltıcı beyanların düzeltilmesine karar verilmiştir.
Yine başka bir olayda;Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2016/7923 E. 2017/1909 Kararında denetim programı kapsamında düzenlenen 22.01.2014 tarih ve 166-A/01 sayılı İnceleme Raporu'nda ……Gümrük Müşavirliği Ltd.Şti.'nin 2011-2012-2013 yıllarını kapsayan dönemde düzenlediği ve inceleme konusu 11.000 Adet beyannameden 1.650 Adedine ilişkin olarak asgari ücret tarifesinin altında fatura düzenlendiği hususunda bir tereddüt bulunmadığı Bu bakımdan; bir tür kamu görevi ifa eden Gümrük Müşavirlerinin mesleki standartlarının yükseltilmesi ve daha nitelikli hizmet sunmaları vb. amaçları teminen öngörülen asgari ücret tarifesinin altında hizmet verilmesi, mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırı hareket olarak kabul edildiğinden 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun Geçici 6. maddesi uyarınca disiplin cezası ile cezalandırılması gerektiği açıktır.
Ancak 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun geçici 6. Maddesi (3) fıkrasının (1) bendi uyarınca daha önce disiplin cezası almayan davacıya "uyarma" cezası verilmesi gerekirken, "6 ay süreyle geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma" cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Sonuç olarak meslek de iç barışın ve birliğin sağlanması meslek de rekabet ve haksız rekabet kavramlarının net bir şekilde belirli bir hukuki alt yapısı ve cezai yaptırımlarının belirlenmesi için bir Meslek Kanunumuzun olması şarttır.
Bunun yolu da öncelikle Odalar statüsüne kavuşmaktan geçmektedir.Oda statüsüne kavuşunca;mesleki sorumlulukların çizgileri daha net belirlenecek, reklâm ve ticaret yasağı ile mesleki faaliyetlerde tabi olunacak esaslar yasal güvence altına alınması sağlanmış olacaktır.Bunların dışında, mesleği derinden kemiren çeşitli yollarla asgari ücret tarifesini delerek tarife altında iş yapan kişilerin Haksız Rekabet yaratarak getirdiği olumsuzluklar da ortadan kalkacaktır.
Neticede; Oda olarak Meslek Mensupları kendilerini yönetecek ve geleceklerini belirleme yetkisine sahip hale geleceklerdir.Bir kariyer mesleği olan Gümrük Müşavirliği, Etik değerlerinden ödün vermeyen adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında mesleki itibarımızın hak ettiği saygınlığa kavuştuğu, gelecek günler görmek dileklerimizle.
DENİZ KOYUNOĞLU-GÜMRÜK MÜŞAVİRİ
Kaynaklar
http://www.igmd.org.tr/Dernek-Tuzugu
http://www.igmd.org.tr/Mesleki-Etik-Ilkeleri
http://www.igmd.org.tr/Disiplin-Kurulu
http://www.igmd.org.tr/kose-yazi/Etik-Degerleri -KÖKSAL ÇEBİ
http://www.igmd.org.tr/kose-yazi/25-31-Mayis-Dunya-Etik-Haftasi-KÖKSAL ÇEBİ
http://www.igmd.org.tr/kose-yazi/Etik-Ticaret-Fark-ve-Sayginlik-Yaratir-Turhan GÜNDÜZ
https://www.rekabet.gov.tr/tr/Sayfa/Mevzuat/4054-sayili-kanun