07.06.2020
Covid-19 Salgını Nedeniyle Alınan Tedbirler ve Temassız Dış Ticaret
Covid-19 Salgını Nedeniyle Alınan Tedbirler ve Temassız Dış Ticaret
Covid-19 Salgını Nedeniyle Alınan Tedbirler ve Temassız Dış Ticaret
Bu makale Lebib Yalkın Mevzuat Dergisinin 197 nci sayısında yayımlanmıştır.
Savaş Özdoğan
Gümrük Müşaviri
Özet
Çin'in Wuhan bölgesinde ortaya çıkan COVID-19 isimli VİRÜS küresel ölçekte bir salgına sebep olmuştur.
Bu dönemde Gümrük Müşavirliği Hizmetleri, Nakliye, Lojistik ve Depolama ile Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarının verdikleri hizmetin aksamadan devam etmesi gerekmektedir.
Ticaret Bakanlığımızca salgın nedeniyle son zamanlarda gümrük ve dış ticaret mevzuatı uygulamaları ile ilgili kolaylaştırmalar ve yeni değişiklikler yapılmaktadır.
Bu Makalemizde Ticaret Bakanlığınca salgın nedeniyle gümrük ve dış ticaret alanında alınan tedbirlere ve yeni mevzuat uygulamalarına yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Temassız Dış Ticaret, Beklenmeyen hal, Mucbir sebep, Ön izin, Menşe şahadetnamesi. Medos, YYS, OKSB, İthalatta Yerinde Gümrükleme.
1. Giriş
4458 Sayılı Gümrük Kanununun 10 /1-b inci maddesinde; “Tabiî afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyük yangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi önemli nitelikteki kimyasal ve teknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde kriz bölgelerinde kullanılmak üzere yurt dışından gelecek araç, gereç, makine, teçhizat ve benzeri malzemelerin, giriş kayıtları tutulmak ve gümrük ile ilgili mevzuat gereğince yerine getirilmesi gereken işlemler sonradan yapılmak üzere, yurda girişine izin vermeye; bu şekilde yurda giren her türlü araç, gereç, makine ve teçhizatın tekrar yurt dışına çıkarılmalarına veya ihtiyaçlara ve günün şartlarına uygun olarak serbest dolaşıma girişine karar vermeye Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan yetkilidir.” hükmü ter almaktadır.
Buna göre Gümrük Kanunu’nun 10. Maddesine istinaden, salgın hastalık durumlarında, gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve bu yönde gerekli tüm önlemleri almaya Ticaret Bakanlığımız yetkili kılınmış ve buna bağlı olarakda Gümrük Yönetmeliğinin 140-168 ncı maddelerinde düzenlemelere gidilmiştir.
Yaşanmakta olan süreçte firmaların gümrük mevzuatında yer alan bazı yükümlüklere uyamamaları nedeniyle karşılaşabilecekleri sorunları ortadan kaldırmaya yönelik olarak Ticaret Bakanlığımız tarafından gerekli önlemler alınmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen Coronavirüs (Kovid19) salgınından ülkemizi, vatandaşlarımızı korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında; mümkün olan hizmetlerin yükümlülerce gümrük idarelerine gidilmesine gerek kalmadan sunulması önem kazanmıştır.
Makalemizin bundan sonraki maddelerinde Gümrük Müşavir Derneklerinin Bakanlıklardan talepleri ile Ticaret Bakanlığımızın salgın nedeniyle almış olduğu tedbirlere ve mevzuatta yaptığı değişikliklere yer vereceğiz.
2. Derneklerin 23.03.2020 Tarihli Ticaret Bakanlığına Yönelik Yazısı
Salgın hastalık konusunda alınacak tedbirler ile ilgili olarak Gümrük Müşavirleri Dernekleri Ticaret Bakanlık Makamına 23.03.2020 tarihli detaylı bir yazı yazarak bazı taleplerde bulunmuştur.
Yazıda; “. Risk kriterlerinin yeniden değerlendirilmesiyle, salgın hastalıkla ile ilgili öngörülebilir bir süre için canlı ve cansız varlıklarla teması mümkün oldukça ortadan kaldırmak amacıyla sarı ve kırmızı hat kriterinin en düşük seviyeye çekilmesi, gümrük işlemlerinin beyana göre elektronik ortamda tekemmül ettirilmesi,
Gümrüklerde iş takibi nedeni ile oluşan kalabalıkların azaltılması amacı ile muayene memurlarınca gerçekleştirilen inceleme sürelerinin kısaltılması, molaların ve öğlen saatlerinin verimli kullanılarak mümkün olan en kısa sürede işlemlerin tamamlanması.
Gümrük vergisi, Ek Mali Yükümlülük, anti damping gibi gümrük vergilerinin yukarıda bahsedilen dolaşım belgeleri ve menşe şahadetnamesinin ibraz edilememesinden kaynaklı olarak ödenecek vergilerin karşılanamaz rakamlara ulaştığı, global salgın nedeni ile oluşabilecek ek maliyetlerin dış ticaret firmalarımıza ve tüketici fiyatlarının gereksiz artışı doğrultusunda halkımıza getireceği negatif etkileri dikkate alınarak; eşyanın menşeine ilişkin beyan edilenin aksine bir durumun tespiti halinde vergilerin ve cezanın derhal itiraz edilmeden ödeneceğine dair bir taahhütname verilmek ve 6 ay içinde de menşe şahadetnamesi ve diğer dolaşım belgelerinin ibraz edilmek koşuluyla, bu belgeler ve Gümrük Yönetmeliğinin 38/2 maddesine istinaden teminat aranılmadan işlem yapılmasına izin verilmesi,
Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Sıra No: 1) kapsamında sadece 42/A maddesi kapsamını karşılayan ihracatçıların değil, tüm belge sahibi ihracatçıların bu süreçte mavi hattan yararlanmalarının sağlanması, böylelikle gümrüklerdeki iş hacmi de azaltılmış olacaktır.
Başta TSE olmak üzere Dış Ticaret Standarizasyon Grup Başkanlıkları, Tarım İl Müdürlükleri ve diğer kurumlarca fiziki olarak yapılan ithalat/ihracat denetimleri personel yetersizliği, mevcut personelin yaşadığı tedirginlik dolayısı ile ağır kalarak az dosyayı sonuçlandırması neticesinde bu kurumlarda yığılmalar oluşmuştur. TAREKS sistemi üzerinden yapılan başvurularda denetime gönderilen
dosyaların azaltılması, denetime gönderilen dosyalarda ise mümkün mertebe elektronik ortamda kurum memurlarınca yapılacak inceleme neticesinde belge tanziminin gerçekleştirilmesi,
Gümrük vergilerinin kamu bankalarınca tahsiline ilişkin verilen kararın, anılan salgın hastalık sebebiyle ve bankaların tam zamanlı çalışmadıkları da dikkate alınarak ileri bir tarihe ötelenmesi,
Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği kapsamında oluşturulan uzlaşma komisyonlarının ileri bir tarihe ertelenmesi,
Gümrük İdarelerine yapılacak başvuruların elektronik ortamda yapılmasının sağlanması ayrıca ibraz edilmesi gereken kağıt ortamındaki belgelerinde belirlenecek makul bir süre sonunda ibraz edilmesinin sağlanması,
Gümrük Yönetmeliği 563 maddesi gereğince yapılması gereken bildirimlerin anılan salgın hastalık sebebiyle belge ibrazlarının 1 haftalık sürenin makul bir süre ileri bir tarihe ertelenmesi ve sonradan ceza uygulanmamasının sağlanması,
Bilindiği üzere ithalat süreçlerinde acentelerden yük teslim belgesi alınmadan gümrükleme işlemlerine başlanılamamaktadır. Mevcut durumda acentelerin personel sayısını azaltması ve ofislerine teker teker ziyaretçi almasından dolayı, ithalat süreleri uzamakta buna bağlı olarak da konteynerlerin beklemesinden kaynaklı demuraj ücretleri oluşmaktadır. Oluşan bekleme ve maliyetlerin önüne geçmek ve gümrük idaresindeki iş hacimlerinin azaltılmasının sağlanması amacı ile gelen gemi ve tırlara ait özet beyan ve varış bildirimlerinin varış gerçekleşmeden önce onaylanması, varış öncesi ithalat uygulamasının firma ayrımı gözetmeksizin uygulanması,
Olası olağanüstü durumlarda, gümrük ve diğer kurumlarda iş takibi yapacak asgari düzeyde nöbetçi yetkili kişilerin, Adı-Soyadı ve T.C. kimlik numarasının firma bazında mail yoluyla Derneklerimiz aracılığıyla Bakanlığımıza bildirerek bu kişilerin Gümrük İdarelerinde çalışmalarına izin verilmesi..”
Talebinde bulunulmuştur.
3. Derneklerin Sayın Berat ALBAYRAK, Sayın Gonca Yılmaz Batur ve GİB’na Yönelik Yazıları
Gümrük Müşavirleri Dernekleri 23.03.2020 tarihli yazılarını Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakan Yardımcılığına ve Gelir İdaresi Başkanlığına göndermişler ve taleplerini sunmuşlardır.
Yazılarda; “..Dış ticaret işlemlerinin %90'ından fazlasının Gümrük Müşavirleri eliyle yürütülüyor olması, dış ticaret işlemlerinde gümrük müşavirlerinin rolünü ve önemini açık şekilde ortaya koymaktadır.
Ülke çapında 3400 Gümrük Müşaviri, 9500 Gümrük Müşavir Yardımcısı, 7000 stajyer personel ve 80.000 kişi diğer personel olmak üzere toplam 100.000 kişi bu sektörde istihdam sağlanmakta ve aileleri ile düşündüğümüz zaman yaklaşık 500.000 kişi hayatını bu sektörden idame etmektedir.
Gümrük Müşavirliği sektörünün’ de “Ekonomik İstikrar Kalkanı” paketi içerisindeki sektörlere dahil edilmesi, Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin 6 ay ertelenmesi bir nebze olsun bizlere can suyu olacağı ancak Devlerimizden asıl beklentimiz SGK. KDV tevkifatı, MUHTASAR, KURUMLAR VERGİSİ VE GELİR VERGİSİ vb. ödemelerimizde muafiyet, indirim ve teşvikler sağlanması hususu..” talep edilmiştir.
4. Müşavirlik Firmalarının 518 Sayılı VUK Genel Tebliği Kapsamına Alınması
Derneklerin yapmış olduğu talepler sonucunda muhtasar ve KDV tevkifatı ertelenmesi konusu kabul edilmiş ve Müşavirlik firmalarının 518 Sayılı VUK Genel Tebliği kapsamında mucbir sebep durumundan yararlanması sağlanmıştır.
5. Dökme Etil Alkol İthalatında Gümrük Vergisi 0’a İndirildi
2284 Sayılı ve 24.03.2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile Kolonya ve dezenfektan üretiminde kullanılacak dökme etil alkol ithalatında Gümrük Vergisi 0’a indirilmiştir.
6. İthalatı ve İhracatı Ön İzne Bağlanan Eşyalar
26.03.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ ile;
Etil Alkol, Hidrojen Peroksit, Kolonya, Yalnız Meltblown Kumaş, Dezenfektan, Koruyucu maske, Gözlük (koruyucu gözlükler), Tulum (koruyucu iş elbisesi), Tıbbı ve cerrahi maske, Sıvı geçirmez önlük (kimyasallara karşı kullanılan koruyucu önlükler), Tıbbi steril/nonsteril eldiven İhracı Ön İzne Bağlı Mallar Listesine eklenmiştir.
Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında piyasaya arz edilen Ventilatör, Ecmo, Kanül, Entübasyon, Yoğun bakım Monitörleri gibi eşyanın ise ithali ön izne bağlanmıştır.
07.04.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Tebliğ ilede taze limon ihracatı ön izne bağlanmıştır.
7. Gümrükler Genel Müdürlüğünün 20.03.2020 Tarihli Talimatı
Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen Coronavirüs (Kovid19) salgınıyla mücadele kapsamında kritik eşyanın gümrük işlemlerinin hızla yapılabilmesini teminen, ikinci bir talimata kadar yazı ekindeki tabloda yer verilmiş olan eşyaya ilişkin tam beyanlı yaygın basitleştirilmiş usulden yararlanma taleplerinin, 16 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliğinin 3. maddesinin (a) ila (c) bendlerinde belirtilen eşyadan olup olmadığına bakılmaksızın karşılanması ve eşyanın varış öncesi gümrükleme kolaylığından faydalandırılması sağlanmıştır.
8. Gümrük İdarelerine Gidilmesine Gerek Kalmadan Yapılabilen Hizmetler
Ticaret Bakanlığımıza bağlı Gümrükler Genel Müdürlüğü 24.03.2020 tarihli yazısında; “..Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen Coronavirüs (Kovid19) salgınından ülkemizi, vatandaşlarımızı korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında; mümkün olan hizmetlerin yükümlülerce gümrük idarelerine gidilmesine gerek kalmadan sunulması önem kazanmıştır.
Yazı eki Tabloda sunulan hizmetler ise aşağıdadır.
| No | Hizmet Adı | Açıklama | Sunulan Platform |
| 1 | Tek Pencere sistemi e-başvuru işlemleri | Tek Pencere Sistemi ile ithalat ve ihracatta aranılan belgelere başvuru e-devletten elektronik ortamda yapılmakta, bu belgeler gümrük beyannamesine elektronik ortamda eklenebilmektedir. Sistemde halihazırda 21 paydaş kurum ile birlikte 154 belge Tek Pencere Sisteminde işlem görmektedir. | e-devlet |
| 2 | İhracat işlemleri | Kağıtsız ihracat uygulamaları kapsamında ihracatta tüm beyan ve belge ibrazı işlemlerinin gümrük idaresine gelmeksizin sistem üzerinden yapılması mümkündür | Bilge Sistemi |
| 3 | Liman Tek Pencere Sistemi | Liman Tek Pencere Sistemi ile Geminin limana varışından ve çıkışından önce Ticaret Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından istenilen bilgiler, acenteler tarafından tek bir veri tabanından elektronik olarak girilmekte, bu kamu kurumlarınca verilen izinler ve yapılan işlemlerin sonuçları sistem üzerinden görülmektedir. | e-devlet |
| 4 | İhracatta/ithalatta yerinde gümrükleme başvuru işlemleri | Dış ticaret erbabımızın ihracatta yerinde gümrükleme/ithalatta yerinde gümrükleme izinleri için hazırlamış oldukları başvuru dosyalarını, “https://www.turkiye.gov.tr/ticaret-yetkilendirilmis-yukumlu-elektronik-basvuru-sistemi--4665” Adresi üzerinden internet vasıtasıyla Bölge Müdürlüklerimize göndermesi mümkündür. | e-devlet |
| 5 | İzinli gönderici/izinli alıcı başvuru işlemleri | Dış ticaret erbabımızın izinli gönderici/izinli alıcı izinleri için hazırlamış oldukları başvuru dosyalarını, “https://www.turkiye.gov.tr/ticaret-yetkilendirilmis-yukumlu-elektronik-basvuru-sistemi--4665” Adresi üzerinden internet vasıtasıyla Bölge Müdürlüklerimize göndermesi mümkündür. | e-devlet |
| 6 | Yetkilendirilmiş Yükümlü başvuru işlemleri | Dış ticaret erbabımızın yetkilendirilmiş yükümlü izinleri için hazırlamış oldukları başvuru dosyalarını “https://www.turkiye.gov.tr/ticaret-yetkilendirilmis-yukumlu-elektronik-basvuru-sistemi--4665” Adresi üzerinden internet vasıtasıyla Bölge Müdürlüklerimize göndermesi mümkündür. | e-devlet |
| 7 | Her konuda başvuruların elektronik ortamda yapılması (fazla mesai, yolluk ödemelerine ilişkin başvurular vb.) | Başvurular KEP üzerinden e-dilekçe ile yapılabilmektedir. | |
| 8 | Vergi ödemelerinin tamamen internet bankacılığı kullanılarak yapılması | Vergilerin saymanlığa gitmeksizin ödenmesi mümkündür. | |
| 9 | Bağlayıcı Tarife Bilgisi verilmesi | Yükümlüler bağlayıcı tarife bilgisi başvurularını e-devlet üzerinden de yönlendirilebildikleri Bakanlığımız web sitesinde bulunan Bağlayıcı Tarife Bilgisi E-Başvuru Sistemi aracılığıyla online olarak yapabilmektedir. Söz konusu başvurular Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerince değerlendirilerek sonuçlandırılmaktadır. | e-devlet/Bakanlık web sayfası |
| 10 | Trafik Şahadetnamesinin sorgulanması | Münferit olarak ithal edilen motorlu karayolu taşıtlarının trafiğe tescili için gerekli bir belge olan trafik şahadetnamesi bilgilerine ulaşılması mümkündür. | e-devlet |
| 11 | Dahilde İşleme İzinlerinin Verilmesi | Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gümrük idarelerinin vereceği Dahilde İşlem İzni ile işlem yapmak isteyen firmalar başvurusunu, ekli belgeleri de sisteme yüklemek suretiyle gümrük idaresine gitmesine gerek kalmadan yapabilmektedir. | e-devlet |
| 12 | Gümrük Kontrolü Altında İşleme İzinlerinin Verilmesi | Gümrük kontrolü altında işleme rejimi kapsamında gümrük idarelerinin vereceği gümrük kontrolü altında işleme izni ile işlem yapmak isteyen firmalar başvurusunu, ekli belgeleri de sisteme yüklemek suretiyle gümrük idaresine gitmesine gerek kalmadan yapabilmektedir. | e-devlet |
| 13 | Nihai kullanım izni başvuru işlemleri | gümrük mevzuatı çerçevesinde belirlenmiş şartlara bağlı olarak indirimli ya da sıfır gümrük vergisi uygulanması esasına dayanan nihai kullanım uygulaması kapsamında gümrük idaresince düzenlenen nihai kullanım izinlerine ilişkin bilgiye ulaşılması mümkündür. | e-devlet |
| 14 | Fikri Sınai Mülkiyet Hakları başvurularının yapılması ve değerlendirilmesi | ithal edilen eşyanın fikri sınai mülkiyet haklarının ihlaline ilişkin Ticaret Bakanlığına başvuruda bulunulması mümkündür. | Bakanlık web sayfası |
| 15 | Laboratuvarlarda devam eden analiz sürecinin takibi | Yükümlüler gümrük laboratuvarlarında tahlile tabi tutulan eşyalarıyla ilgili süreci (beyanname muhteviyatı eşyanın tahlile gönderildiği eşyanın tahlil aşamasında olduğu tahlil işleminin sonuçlandığına ilişkin bilgiye) e-devlet üzerinden takip edebilmektedir. | e-devlet |
| 16 | Geçici İthalat İzninin Verilmesi | Geçici ithalat rejimi kapsamında gümrük idarelerinin vereceği geçici ithalat izni ile işlem yapmak isteyen firmalar başvurusunu, ekli belgeleri de sisteme yüklemek suretiyle gümrük idaresine gitmesine gerek kalmadan yapabilmektedir. | e-devlet |
| 17 | Hariçte İşleme İzninin Verilmesi | Hariçte işleme rejimi kapsamında gümrük idarelerinin vereceği hariçte işleme izni ile işlem yapmak isteyen firmalar başvurusunu, ekli belgeleri de sisteme yüklemek suretiyle gümrük idaresine gitmesine gerek kalmadan yapabilmektedir. | e-devlet |
| 18 | Yabancı plakalı taşıt getirilebilmesi için gerekli olan yurtdışında yerleşiklik şartının (son 1 yıl içerisinde en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunulması) sağlanıp sağlanmadığının sorgulanması | Yabancı plakalı hususi taşıtların gelmesinden önce kişiler son 1 yıl içerisinde yurt dışında geçirdikleri süreyi öğrnebilmekte ve araç getirme hakkı olup olmadığını anlayabilmektedir. | e-devlet |
| 19 | Taşıt Ön Beyan Uygulaması | Yabancı plakalı hususi taşıtların araç ve şoför bilgilerini ülkemize gelmeden önce iletmeleri sağlanarak geldiklerinde işlemlerinin daha kısa sürede tamamlanması sağlanmıştır. | e-devlet/Bakanlık web sayfası |
| 20 | Kişisel Kullanıma mahsus yabancı plakalı taşıtların giriş ve çıkış işlemlerinin sorgusu | Taşıt sahipleri kişisel kullanıma mahsus yabancı plakalı taşıtların giriş ve çıkış işlemlerini sorgulayabilmektedir. | e-devlet |
| 21 | Taşıtsız çıkışlarda,Türkiye'de bırakılan yabancı plakalı taşıtın başkası tarafından kullanılmayacağına ilişkin taahhütname verilmesi | Araçlarını ülkede bırakıp başka vasıtalarla yurt dışına çıkacak kişiler , yurt dışında bulundukları süre zarfında aracın kullanılmayacağına dair taahhütnameyi gümrük idaresine gitmeksizin verebilmektedirler. | e-devlet |
9. Gümrük İdarelerince Menşe Şahadetnamesinin Talep Edilmemesi
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 25.03.2020 tarihli yazısıyla;”..Gümrük Yönetmeliğinin 205/4-ç maddesinin uygulamasına ilişkin risk analizi sonuçları BİLGE sistemi aracılığıyla yükümlülere bildirildiğinden dolayı BİLGE Sistemi tarafından menşe şahadetnamesinin talep edilmeyen durumlar için eşyaya ilişkin başkaca bir tereddütün bulunmaması halinde söz konusu eşya için menşe şahadetnamesinin talep edilmemesi..” uygun bulunmuştur.
10. Yetkilendirilmiş Yükümlü Başvurularında Sürenin Durdurulması
Gümrükler Genel Müdürlüğü 20.03.2020 tarihli yazısıyla;YYS başvuru sürecinde bulunan veya sertifika sahibi olan firmalar tarafından, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinin 4, 10, 12, 13, 17, 18/A, 36,158 ve 159 uncu maddeleri kapsamındaki yükümlülüklerin belirlenen sürelerde yerine getirilmesi ile ilgili olarak; Yönetmelik maddeleri uyarınca 19.03.2020 tarihi itibarıyla doğan bir yükümlülük var ise ilgili sürelerin ikinci bir bildirime kadar durduğu, önlemlerin kaldırılmasından sonra bu sürelerin kaldıkları yerden devam edeceği, bu maddelerdeki yükümlülükleri doğuran olayların 19.03.2020 tarihinden sonra meydana gelecek olması halinde, önlemlerin kaldırılmasına kadar ilgili sürelerin işlemeye başlamayacağı bildirilmiştir.
11. Hayvanlar ile Omurgasızların Ülkeye Girişinin Askıya Alınması
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gönderilen yazıya istinaden, Ticaret Bakanlığımızca tüm ülkelerden gelen egzotik hayvanlar ile omurgasızlar, amfibik hayvanlar, köpek, kedi, gelincik, süs balıkları, sürüngen, kemirgen, evcil tavşan ve tüm kuşların, yolcu beraberi ve ticari kapsamda ülkeye girişi askıya alınmıştır.
12. Bazı Gümrük Rejimlerindeki Sürelerin Uzatılması ile Transit Süre Aşımlarında Para Cezası Uygulanmaması
Gümrükler Genel Müdürlüğünün 23.03.2020 tarihli yazısı ile ;
Geçici İthalat Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi ve Geçici İhracat işlemleri kapsamında rejim süre sonu 01.02.2020 de dolan eşyaların ait olduğu rejim altında kalma süresi yeni bir müracaat yapılmasına gerek kalmaksızın 30.06.2020 tarihine kadar uzatılmıştır.
Yine aynı Talimat yazıyla; Yükümlülerin mağduriyetlerine sebebiyet verilmemesini teminen, ikinci bir talimata kadar tüm transit süre sınırı aşımlarında para cezası uygulanmaması uygun bulunmuştur.
13. Uzlaşma Erteleme Taleplerinin Olumlu Karşılanması
Gümrüklere Genele Müdürlüğü Bölge Müdürlüklerine yazmış olduğu 22.03.2020 tarihli yazısıyla; “..Gümrük Uzlaşma Yönetmeliğinin 18/1 inci maddesi, “7 nci maddenin yedinci fıkrası hükmü hariç olmak üzere, yükümlünün uzlaşma talebinin, dilekçenin ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü uzlaşma komisyonu kayıtlarına girdiği tarihten itibaren azami 45 gün içinde sonuçlandırılması esastır. Ancak, 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen nedenlere bağlı olarak belirtilen süre aşılabilir. Bu durumda, söz konusu inceleme ve araştırmanın tamamlanmasına kadar Komisyon çalışmalarına devam eder." hükmünde geçen 45 günlük süre sınırlandırması ikinci bir talimata kadar uygulanmayacaktır.
Bu itibarla, yükümlülerin uzlaşma erteleme taleplerinin anılan Yönetmeliğin 17/2 nci maddesi dikkate alınmaksızın olumlu karşılanması gerekmekte; yükümlü erteleme talebinin olmaması durumunda uzlaşma görüşmelerinin yapılıp yapılmaması hususunun salgına karşı alınması gereken tedbirler de dikkate alınmak suretiyle Bölge Müdürlüğü nezdinde değerlendirilmesi..” talimatını vermiştir.
14. İlave Gümrük Vergisinin Kaldırılması
2285 ve 2286 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararlarıyla; Ozonoterapi, oksijenoterapi, aeroterapi, suni teneffüs veya diğer terapik teneffüs cihazları ile tek kullanımlık tıbbi maskeler ithalatında tahsil edilen İlave Gümrük Vergisi kaldırılmıştır.
15. OKSB Geçerlilik süreleri Uzatılmıştır.
Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 1 Nisan 2020 tarihli yazısı ile Coronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamında onaylanmış kişi statü belgelerinin yenilenmesi konulu yazı yayımlanmıştır.
Bu doğrultuda, 31.03.2020 itibariyle geçerli olan ve geçerliliği 30/06/2020 tarihine kadar sona erecek olan statü belgelerinin geçerlilik sürelerine ilişkin olarak;
- Söz konusu statü belgelerine, herhangi bir talebe gerek kalmaksızın, 90 gün ilave süre tanınmasına ilişkin BİLGE sisteminde gerekli düzeltmelerin yapılması,
- Söz konusu süre uzatımının, yenileme başvurusu yapılmış ancak incelemesi henüz sonuçlanmamış statü belgeleri için de inceleme sonuçlanmadan uygulanması,
inceleme sonuçlandığında ise inceleme sonucuna göre işlem yapılması gerektiği belirtilmiştir.
16. Tıbbı Maske İthalatında Bilgi ve Belge Talebi Kaldırıldı.
2019/1 Tebliğ kapsamında, 31 Ocak 2019 tarihinden itibaren 63.fasıl altında sınıflandırılan eşya için yapılacak kayıt belgesi başvurularında "Kayıt Belgesi Başvuru Formu" kapsamında sunmuş oldukları bilgiler kullanılarak yapılan risk bazlı değerlendirme sonucunda gerekli kriterleri karşılamayan firmalardan daha önce yapılan duyurular ekinde yer alan bilgi ve belgeler talep edilmekteydi.
6307.90.98.10.11 GTİP'li tek kullanımlık tıbbi maske ithalatı söz konusu ise ek bilgi ve belge uygulaması kapsamından geçici olarak çıkarılmıştır.
17. Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında Ek Süreler Tanınmıştır.
Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 31429883-451.01 sayılı dağıtımlı yazısıyla Kovid 19 salgını nedeniyle ithalatçı firmalar tarafından ithalat yasakları konulduğu ve mücbir sebep nedeniyle dahilde işleme izin belgelerinde/izinlerinde ilave süre verilmesinin uygun görüldüğü belirtilmiştir.
Bu kapsamda 18 Mart 2020 tarihli ve 53330175 sayılı Bakanlık Makamı Onayı ile;”.. Onay tarihinden önce(18.03.2020) düzenlenmiş ve bu tarih itibariyle taahhüt hesabı henüz kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine/izinlerine; en geç belge /izin süresi sonundan itibaren belge için üç(3) ay içerisinde ilgili bölge müdürlüğüne, izin için ise bir(1) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmiş olması halinde, uygunluk durumunda altı (6) aya kadar ek süre verilmesi, Onay tarihinden önce(18.03.2020) düzenlenmiş ve bu tarih itibariyle taahhüt hesabı henüz kapatılmamış vergi resim harç istisnası belgelerine ve işbu onay tarihinden önce kullanılmış belgesiz ihracat kredilerine; vergi, resim harç belgelerine konu işlemler için, vergi resim harç belgeleri kapsamında en geç belge süresi sonundan itibaren 3(üç) ay içerisinde Bakanlığa, belgesiz ihracat kredisi kapsamında ise en geç kredinin istisnadan yararlanma süresinin sonunu takip eden bir(1) ay içerisinde ilgili bankaya müracaat edilmesi halinde, ihracat süresi (ek süre dahil) bitim tarihinden itibaren yapılan işlemlerin taahhüde sayılabilmesi ve vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılabilmesini teminen, İhracat:2017/4 sayılı Tebliğ çerçevesinde 12 (on iki) aya kadar ek süre verilmesi, Onay tarihinden önce(18.03.2020) düzenlenmiş ve bu tarih itibariyle taahhüt hesabı henüz kapatılmamış D3 kodlu dahilde işleme izin belgelerine; belge süresi içinde veya en geç belge süresi sonundan itibaren 3(üç) ay içerisinde Bakanlığın ilgili bölge müdürlüğüne müracaat edilmiş olması halinde uygun görüldüğü tarihten itibaren, İhracat:2006/12 ile 2005/2 sayılı Tebliğler çerçevesinde 6 (altı) aya kadar ek süre verilmesi,
Hususları uygun görülmüştür. Bahse konu Onayın ise 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılacağı belirtilmiştir.
18. Gümrük Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmıştır.
01.04.2020 tarihli Resmi Gazatede Ticaret Bakanlığımızca Gümrük Yönetmeliğinin bazı maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
Yönetmelik değişikliğinde; Kesin Çıkış İşlemleri, Menşe Şahadetnamesi Aranacak Haller, Laboratuvar Tahliline Tabi Tutulan Eşya, Ticaret Politikası Önlemleri, İlave Gümrük Vergisi, Diğer Mali Yükümlülükler, Ulusal transit rejiminde serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık, Ortak transit rejiminde serbest dolaşımda olmayan eşyada beyana aykırılık, Belirgin bir şekilde farklı cinste eşya, Geri Gelen Eşya, Geri Verme Kaldırma, Antrepolara İlişkin Hükümler ve Ceza Kararları hakkında yeni hükümler (Yanlış İzahat) gibi bir çok değişiklik ve yeniliğe yer verilmiştir.
Gümrük Yönetmeliğinde yapılan değişikliklerde öne çıkan hususlar aşağıda sunulmaktadır.
Son dönemlerde AB’den gelen eşyanın menşe tespitinde gümrüklerde yaşanan karışıklıktan dolayı maruz kalınan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla yükümlülere altı aylık bir süre tanınarak usulüne uygun geçerli bir menşe belgesi getirilmesi imkanı sağlanması önemli bir değişiklik olarak ortaya çıkmaktadır.
Menşe şahadetnamesinin, serbest dolaşıma giriş beyannamesi ekinde mevcut olmaması ve sonradan ibraz edileceğine dair gümrük idaresine başvuruda bulunulmaması halinde yükümlünün başvurusunu beklemeksizin eşyanın tabi olduğu menşe esaslı ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin ödenmesi suretiyle beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı ay içinde menşe şahadetnamesinin sonradan getirebileceği ve tahsil edilen tutarın geri verileceği hüküm altına alınmıştır.
Menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin gümrük beyannamesinde beyan edilerek ödenmesi halinde, yükümlüsünce beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre içerisinde menşe şahadetnamesi ile gümrük idaresine başvurulması halinde, tahsil edilen tutarın geri verileceği yönünde düzenleme yapılmıştır.
Eşyanın birden fazla ticaret politikası önlemine, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi olması halinde ise verilecek menşe belgesi ibrazına açıklık getirilmiştir.
Sektörden gelen talepler doğrultusunda; antrepo ve geçici depolama yerlerinde bulunan ve gümrük işlemleri tamamlanan eşyanın, gümrük idarelerinde yetkisiz iş takibine sebebiyet verilmemesi kaydıyla, eşya sahiplerine, temsilcilerine ve gümrük müşavir yardımcılarının yanı sıra müşavir yardımcısı niteliğinde olmaksızın usulüne uygun olarak yetkilendirilen üçüncü kişilere de teslim edilebilmesi yönünde düzenlemeler yapılmıştır.
Ticari hayatta Türk firmalarının rekabet gücünün korunması açısından yolcu beraberinde getirilerek serbest dolaşıma sokulacak olan veya yolcu beraberinde geçici çıkışı yapılarak geri getirilecek olan numune, sergi ve fuar eşyasının beyanının daha hızlı ve daha az bürokratik süreçle yapılmasını teminen söz konusu eşyanın beyanname yerine geçen “Yolcu Beraberi Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu” ile beyan edilmesi sağlanmıştır.
03 Mart 2020 tarihinde Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda yapılan değişiklik ile, en fazla 5 kg ağırlığında standart işlenmemiş altının yolcu beraberinde yurda getirilmesi mümkün hale geldiği ifade edilerek Gümrük Yönetmeliğinde söz konusu altının ne şekilde gümrük idaresine beyan edileceği yönünde düzenlemeler yapılmıştır.
Eşyanın tahlil işlemlerinin gümrük laboratuvarı dışındaki akredite laboratuvarlarda yaptırılması halinde bu laboratuvarlar tarafından düzenlenmiş tahlil raporlarına da beyanname tescil tarihinden itibaren 1 yıl süre ile itibar edileceği ve eşyanın yeniden laboratuvar tahliline gönderilmeyeceği yönünde düzenleme yapılarak, bu eşyaların laboratuvar tahliline tabi tutulmalarından kaynaklanan zaman kaybı ve maliyetlerinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi firmaların depolama ve girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve firmaların rekabet gücünün artırılması amacıyla YYS firmalarının işlettiği antrepolarda, farklı beyannameler kapsamı eşyanın herhangi bir izin prosedürüne bağlı kalmaksızın istiflemek suretiyle depolanabilmesi yönünde düzenleme yapılmıştır.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi olan veya bir önceki takvim yılı içerisinde beş milyon ABD Dolarının üzerinde ihracat yapmış olan yükümlüler tarafından kısmi muafiyet suretiyle geçici ithal edilen eşyanın, yirmi dört aydan daha uzun süre kullanımının söz konusu olduğu durumda, izin süresinin dokuz ay uzatılabileceği, ancak, süre uzatımı sonunda, eşyanın kullanımının devam ettiği durumlarda da, gümrük idaresine yeni bir izin başvurusunda bulunulacağı yönünde düzenleme yapılmıştır.
Bir gümrük beyannamesine dayanılarak ödenmiş olan gümrük vergilerinin bu beyannamenin iptal edilmesi üzerine ilgilinin talebiyle geri verileceği durumlarda söz konusu geri verme talebinin gümrük beyannamesinin iptal edilmesi amacıyla müracaatta bulunulması için öngörülen süreler içerisinde yapabileceği yönünde düzenleme yapılarak konuya açıklık getirilerek mevcut durumda ortaya çıkan mağduriyetinin önlenmesi amaçlanmıştır.
Gümrük işlemlerinin dijitalleşmesi hedefi doğrultusunda, Gümrük Yönetmeliğinin ekinde yer alan “Geri verme ve kaldırma başvuru formunun” elektronik ortama taşınması ve halihazırda kağıt ortamında yapılan gümrük vergilerinin ve para cezasının geri verilmesi veya kaldırılması başvurusunun elektronik ortamda yapılarak geri verme işlem süreçlerinin basitleştirilmesi amaçlanmıştır.
7190 sayılı “Gümrük Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Gümrük Kanunun 231 inci maddesine eklenen hüküm çerçevesinde gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazı ile yanlış izahat verilmiş olması durumunda hangi hallerde idari para cezası ve faiz uygulanmayacağı hususlarına ilişkin düzenleme yapıldı. Gümrük laboratuvarlarında bilimsel yöntemlerle usulüne uygun olarak yapılan tahlil sonuçları izahat kapsamında değerlendirildi ve düzenlenen tahlil raporları sonrasında yeniden tahlil yapıldığında eşyanın farklı bir GTİP’te sınıflandırılması gerektiğinin anlaşılması durumunda herhangi bir ceza ve faiz uygulanmaması yönünde hüküm getirilmiştir.
7190 sayılı “Gümrük Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Gümrük Kanununun 235 inci maddesinde yapılan değişiklikle transit rejiminde uygulanan cezalar gözden geçirilerek kademelendirildi ve bu doğrultuda Gümrük Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile ulusal ve ortak transit kapsamında uygulanacak cezalara açıklık getirilmiştir.
Gümrük Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 5, 30, 31 ve 46 ıncı maddeleri 01.06.2020 tarihinde, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde yürürlüğe girmektedir.
19. Menşe Şahadetnemelerinin Elektronik Ortamda Düzenlenmesi
TOBB tarafından 03.04.2020 tarihinde tüm Odalara gönderilen Talimat yazıyla; Menşe Şahadetnamesi ve Özel Menşe Şahadetnamesi (FORM-A) Belgelerinin sadece MEDOS sistemi üzerinden düzenlenmesi ve onaylanması uygulamasına 8 Nisan 2020 tarihinden itibaren geçileceği ve MEDOS sistemi üzerinden onaylanan söz konusu belgelerin Oda personelince ıslak olarak imzalanmasına söz konusu tarih itibariyle gerek olmadığı ifade edilmiştir.
20. İthalatta Yerinde Gümrüklemede Yeni Pilot Uygulama Yapıldı
GGM'ün 01.04.2020 tarihli yazısıyla; İthalatta yerinde gümrükleme pilot uygulamasına ilişkin Bakanlık Makamından alınan Onay kapsamında pilot uygulamanın TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. firmasıyla gerçekleştirilecek olacağı ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine bildirilmiştir.
21. Sonuç ve Değerlendirme
Çin'in Wuhan bölgesinde ortaya çıkan COVID-19 isimli VİRÜS küresel ölçekte bir salgına sebep olmuştur. Salgın İran, İtalya, İspanya ve İngiltere gibi Avrupa ülkelerine ve son olarak da ABD de kendini göstermiş ve bütün dünyaya yayılmıştır.
Ülkemiz bu çapta bir kriz beklemiyordu. Virüs dünyayı adeta hayalet gezegen haline getirmiştir. Çoğu ülke sınırlarını kapattığından dolayı ülkemizde Lojistikten ziyade Tedarik sorunu başgöstermiştir. İhracatta talep azalmış ve AB ‘de işlem hacimleri daralmıştır.
Dış ticaretteki olumsuz durum, tedarikin azalması ve salgının yayılmasını önlemeye yönelik olarak alınan ciddi tedbirler firmalarımızı sıkıntılı bir süreç içine sokmuştur.
Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan salgın sonrasında “..Hiçbir zorluk bizi durdurmamalı, her şeye rağmen üretim ve ihracat devam etmelidir, insan teması olmayan “Temassız Dış Ticareti” hayata geçirdik..” beyanında bulunarak yepyeni bir uygulama başlatmıştır.
Sayın Bakanın bu ifadeleri ışığında Ticaret Bakanlığımız gümrük ve dış ticaret işlemlerinde özellikle ihracat ve üretimin devamına yönelik ciddi tedbirler almış ve almaktadır.
Bu bağlamda gümrük mevzuatında gerekli değişikliklere gidilmiş ve özellikle süreli işlemlerde (geçici ithalat, dahilde işleme vb.) , belge yenilemeleri (OKSB gibi), itirazlar, eşyalara vergi muafiyeti sağlayan belgelerle ilgili uygulama değişiklikleri yapılmıştır.
Bu salgın döneminde Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına sahip olmak daha da avantajlı hale gelmiştir.
Yapılan basitleştirmelerin ve yeni uygulamaların; mükelleflerin ve ticaret erbabanın bugüne değin karşılanamayan taleplerini de karşılaması memnuniyet verici olarak görülmektedir.
“Temassız dış ticaret ”uygulaması ile ticaret insan teması olmadan sürdürülmekte ve yerel koşullar dikkate alınarak, sınır kapısı ve liman koşullarına en uygun yöntemler ile uygulanmaktadır.
Komşu ülkeler ile aramızdaki ticaret gümrük kapıları arasındaki tampon bölgede şöför, konteyner, dorse ve vagon değişimi ile temassız dış ticaret yapılmaktadır.
Ro-Ro gemisi ile deniz yolu ile yapılan ticarette ise Tır ve dorse sevki temassız olarak sürdürülmektedir.
Mükelleflerin gümrük idarelerine gitmeden e-devlet üzerinden veya Bakanlık web sayfası üzerinden ulaşılacak programlar vasıtasıyla toplam 21 konuda hizmet almaları sağlanmıştır.
E-devlet üzerinden veya Bakanlık web sayfası üzerinden ulaşılacak programlar yardımıyla gümrük idarelerinden alınan hizmetler mükelleflerin temassız dış ticaret projesinin en faydalı ve gerekli uygulamaları arasına girmiştir.
Ticaret Bakanlığı programlar vasıtasıyla alınabilecek gümrük hizmetlerinin kapsamını ve etkinliğini artırmak için yoğun çalışmalar yürütmektedir.
Öte yandan 01.04.2020 tarihli Resmi Gazatede Ticaret Bakanlığımızca Gümrük Yönetmeliğinin bazı maddelerinde önemli değişiklikler olmuştur.
Ticaret Bakanlığımızca Temassız dış ticaret uygulamaları kapsamında gümrük ve dış ticaret mevzuatında mükellef lehine kolaylaştırmalar ve basitleştirmeler yapılmıştır. Yönetmelik değişikliğiyle temassız dış ticareti kolaylaştırarak hızlandırmak, işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini temin etmek için bazı önemli değişiklikler hayata geçirilmiş ve geçirilmektedir.
Yapılan değişiklikte öne çıkan hususlar aşağıda sunulmaktadır;
* Onaylanmış kişi statü belgesi sahibi firmaların daha önce geriye doğru bir ay içinde en az otuz işçi istihdam ediyor olması koşulundaki süre 1 yıl olarak değiştirilmiş ve bu koşul sağlanmaması durumu belgenin geri alınmasını gerektiren haller arasına eklenmiştir.
* Menşe şehadetnamelerinin şekil veya içerik bakımından eksik bilgi taşıdığı gerekçesiyle gümrük idaresi tarafından kabul edilmediği durumlarda belirli şartlara uyulmak koşuluyla yükümlülece 6 ay içinde sunulabilmesi imkanı getirilmiştir.
* Gümrük işlemlerinin sistem üzerinde tamamlandığının anlaşılması üzerine eşya sahibinin ve temsilcisinin yanısıra eşya sahibi tarafından eşyayı teslim almak için vekâlet verilmiş diğer kişilerin eşyayı geçici depolama yerinden çıkarması imkanı getirilmiştir.
* Gümrük işlemlerinde kullanılacak faturalarda eşyanın gümrük tarife istatistik pozisyonu yerine eşya tanımının bulunabileceği hususu getirilmiştir.
* Yolcu Beraberi Numune, Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu gümrük beyannamesi yerine kullanılabilecek belgeler arasına eklenmiştir.
* Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ile belirlenen yolcu beraberinde yurda getirilen standart işlenmemiş altının “başka bir tasarruf yoluyla” gümrük idaresine beyan edilebilmesi imkanı getirilmiştir.
* Gümrük laboratuvarları dışındaki kimyahanelerde yaptırılan tahlillerin yükümlülerce 1 yıl süre emsal tahlil raporu olarak kullanılabilmesi imkanı sağlanmıştır.
* İthal edilecek eşyanın birden fazla ticaret politikası önlemi, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi olması ya da aynı düzenleme kapsamında ülkesine göre farklı oranların belirlenmiş olması durumunda menşe şahadetnamesinin aranacağı hususu düzenlenmiştir.
* Gümrük antrepo izinlerinde süre sınırlaması konulamayacağına ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılmıştır.
* Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip firmalarca işletilen antrepolara gümrük idaresinden izin alınması gerekmeksizin farklı beyanname muhteviyatı eşyanın bir arada istiflenmek suretiyle depolanabilmesi imkanı tanınmıştır.
* Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası olan veya bir önceki takvim yılı içerisinde 5 milyon USD üzerinde ihracat yapmış olan yükümlüler tarafından, kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyanın yirmi dört aydan daha uzun süre kullanımının söz konusu olduğu durumda, rejime giriş gümrük idaresince geçici ithalat izin süresinin 9 ay uzatılabilmesi imkanı getirilmiştir.
* Gümrük idarelerinde geçici ithal edilen eşyaya ait kayıtlatın tutulduğu cari hesap defteri uygulaması kaldırılmıştır.
* Eşyanın tesliminden önce gümrük beyannamesinin iptali dışındaki diğer durumlarda beyannamenin iptali sebebiyle gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılmasının talep edildiği durumlarda bu talebin 3 ay içerisinde yapılması gerektiği hükme bağlanmıştır.
* 4458 sayılı Gümrük Kanununun 231 inci maddesinde yer alan “izahat” kurumunun detayları belirlenmiş, yükümlülerin hangi durumlarda gümrük idaresinden izahat talep edebilecekleri ile izahatın hukuki niteliği hakkında açıklayıcı hükümler düzenlenmiştir.
* Gümrük Yönetmeliğine eklenen geçici 16 ncı madde ile yükümlülere, bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce yapılan ithalatlar ile ilgili olarak belirli koşullara uyulması halinde menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklerin nakit teminata bağlanılması suretiyle geçerli menşe şahadetnamesini 6 ay içinde sunabilmeleri imkanı tanınmıştır.
Diğer taraftan; AB ülkelerinden A.TR dolaşım belgesi eşliğinde gelen ürün güvenliği denetimine tabi parçalarının denetim sürelerinin uzaması, sanayici ve ihracatçı firmaları mağdur ettiğinden Tareks ve Tse denetimlerin elektronik ortamda beyana dayalı olarak yapılması ve sonlandırılması temassız dış ticaret uygulamasında da çok uygun olacaktır.
Bu arada Ordino alımlarının teması artırmakta olduğu gözlenmiştir.Temassız Dış Ticaret uygulaması kapsamında ordino teslimlerinin de dijital ortamda yapılabilmesinin mümkün hale getirilmesi çok yerinde olur.
Yaşanmakta olan süreçte firmaların gümrük mevzuatında yer alan bazı yükümlüklere uyamamaları nedeniyle karşılaşabilecekleri sorunları ortadan kaldırmaya yönelik olarak Ticaret Bakanlığımız tarafından gerekli önlemlerin alınması ve ilgili mevzuatta değişikliklere gidilmesi memnuniyet verici olarak görülmektedir.
Bakanlığımızın uyguladığı Temassız Dış Ticaret’in; Gümrük İdarelerinden alınan hizmetlerin yükümlülerce gümrük idarelerine gidilmesine gerek kalmadan sunulması için yeni programların yürürlüğe konulmasına ve tüm ithalat işlemlerininde de ihracatta yapıldığı gibi temassız ve elektronik uygulamalara geçişin sağlanmasına vesile olacağını düşünmekteyiz.
Küresel salgın haline gelen ve sağlığımızı ciddi şekilde tehdit etmekte olan Koronavirüs’e karşı ülke olarak göstermekte olduğumuz mücadeleden başarılı bir şekilde çıkarak, yaşadığımız bu sıkıntılı günleri bir an önce geride bırakmamızı temenni ediyorum.
Kaynakça:
- 4458 Sayılı Gümrük Kanunu,
- Gümrük Yönetmeliği,
- Derneklerin 23.03.2020 tarihli yazıları,
- 518 Sayılı VUK,
- 2284, 2285, 2286 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararları,
- 26.03.2020,01.04.2020, 07.04.2020 tarihli Resmi Gazeteler,
- Gümrükler Genel Müdürlüğünün 20.03.2020,22.03.2020,24.03.2020,25.03.2020,01.04.2020,03.04.2020 tarihli yazıları.