1. Giriş
Günümüzün en yaygın alışveriş yöntemleri arasında yer alan internet alışverişi sırasında firmaların işlemlerini daha profesyonel ve hızlı şekilde gerçekleştirmek için kullanabileceği çeşitli evrak ve beyannameler bulunuyor. Günümüzde EGTB olarak belirtilen, Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi de firmaların internet üzerinden satışını gerçekleştirdiği tüm ürünlerin gümrüklerden geçişinin kolaylaşması için kullanılmaktadır. Deniz yolu, demiryolu ya da karayolu gibi farklı transferler sırasında gümrüklerden geçmesi gereken eşyaların her biri, Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi sayesinde gümrük sırasında beklemeden yoluna devam edebiliyor. Tamamen elektronik ve dijital ortamlarda hazırlanan EGTB bu sayede firmaların dijital ortamlarda bürokratik işlemlerini halletmelerine imkân sunuyor.
Şimdi bu konuyu ilgili mevzuatından da bahsederek aşağıda maddeler halinde işleyelim.
2. Mikro İhracatın Gümrük Mevzuatındaki Yeri
Mikro İhracatın Gümrük Mevzuatındaki yeri incelendiğinde 2009/15481 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 126., 127. ve 128. maddelerinde yer almakta olduğu görülmektedir.
3. 2009/15481 Sayılı Kararın 126. Maddesi
Kararın ONUNCU KISMI Posta İdaresi ya da Hızlı Kargo Taşımacılığı Yapan Şirketlerin Dolaylı Temsilci Olarak Yetkili Kılınmasına İlişkin Şartlar başlığı altında Dolaylı temsil yetkisi verilmesine ilişkin koşulları anlatmaktadır.
Öte yandan 126 nolu maddenin uygulama usul ve esasları Gümrük Genel Tebliğinde (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) (Seri No: 4) (10.03.2013 t. 28583 s. R.G.) yer almaktadır.
MADDE 126-(1) Kanunun225 inci maddesi uyarınca, posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığında gelen ya da gönderilen;
a) Önemli değeri olmayan eşyanın,
b) Miktarı brüt 30 kilogramı ve değeri 1500 Avro'yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşyanın,
Gümrük Genel Tebliği’nin (Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı) (Seri No: 4) (10.03.2013 t. 28583 s. R.G.) 9/6 maddesinde; "miktarı brüt 300 kilogramı ve değeri 15000 Avro’yu geçmeyen ihracat rejimine konu eşyanın beyanı bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde operatör tarafından yapılır." hükmü yer almaktadır.
c) Değeri 1500 Avro'ya kadar olan ve diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere (b) bendinde belirtilen miktarı geçmeyen serbest dolaşıma giriş rejimine konu ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın,
ç)Kanunun 167’nci maddesinin sekizinci fıkrasının(d) bendi kapsamı numunelik eşya ve modeller ile (e) bendi kapsamı inceleme, analiz veya test amaçlı eşyanın,
d)58’inci madde kapsamındaki eşyanın,
e)100 üncü maddenin birinci fıkrasının (ö) bendi kapsamı kitap veya basılı yayının,
gümrük beyanı dahil tüm gümrük işlemlerine ilişkin faaliyetlerinin takip edilip sonuçlandırılmasında, posta idaresi ile Bakanlıkça belirlenen koşulları taşıyan hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler dolaylı temsilci olarak yetkili kılınabilir. Bu yetkiyi kullanan hızlı kargo şirketleri gümrük müşaviri çalıştırır. İhracat rejimine konu eşya için miktar veya değer limitlerini ayrı ayrı on katına kadar artırmaya Bakanlık yetkilidir. Hükmü yer almaktadır.
4. 2009/15481 Sayılı Kararın 127’nci Maddesi
İşlemlerin ücretlendirilmesi başlıklı bu maddede;
Madde 127-(1) 126’ncı madde uyarınca yetkilendirilen posta idaresi veya hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler, Bakanlıkça kolaylaştırılan gümrük beyanı kapsamında takip edip sonuçlandırdıkları gümrük işlemleri için verilen hizmet karşılığında;
a) Gümrük müşavirliği, ordino, terminal vb. isimler altında ilave ücret alamaz.
b) 126’ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (ç) bentleri kapsamı eşyaya ilişkin işlemler için hiçbir surette; (b) ve (c) bentleri kapsamı eşyaya ilişkin işlemler için gönderinin geldiğine dair bildirimin alıcıya yapıldığı tarihten itibaren ilk üç gün için ardiye ücreti alamaz. Hükümleri yer almaktadır.
5. 2009/15481 Sayılı Kararın 128’inci Maddesi
Sorumluluk ve yetkinin iptali Başlığını taşıyan bu Maddede ise;
MADDE 128-(1) 126’ncı madde uyarınca dolaylı temsilcilik yetkisi verilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin, aynı maddede belirlenmiş nitelikleri taşıyan personelinin düzenleyip imzaladığı gümrük beyannamesi veya beyanname olarak kabul edilen diğer belgelerden dolayı gümrük mevzuatı uyarınca vergi kaybına neden olan bir fiilin işlendiğinin, eşyanın beyanına ilişkin yurt dışından gönderilen belgelerde yer alan bilgiler doğrultusunda bilindiği veya bilinmesi gerektiği hallerde, ortaya çıkan kamu alacağından dolaylı temsilci yetkisi verilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tüzel kişilik olarak, gelen eşyada alıcı, gönderilen eşyada ise gönderici ile birlikte müteselsilen sorumludur.
(2) 126’ncı madde kapsamında yetkili kılınan posta idaresi ya da kargo taşımacılığı yapan şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile şirket temsil ve ilzama yetkili çalışanlarının 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda yer alan suçlardan dolayı haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunması durumunda 126’ncı madde kapsamında verilen dolaylı temsil yoluyla beyanda bulunma yetkisi iptal edilir ve iptal tarihinden itibaren üç yıl geçmedikçe 126’ncı madde uyarınca dolaylı temsil yoluyla beyanda bulunma yetkisi verilmez.
(3) Müsteşarlıkça belirlenen koşulları sonradan kaybettiği ya da şartlara uymadığı tespit edilen posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlere, bu koşulları yeniden sağlayıncaya kadar ya da şartları yerine getirinceye kadar bu yetkiden yararlanmalarına izin verilmez.
(4)126ncı madde uyarınca yetkilendirilen posta idaresi veya hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerin, bu Kısımda yer alan hükümlere aykırı davrandıklarının tespiti halinde, fiilin daha ağır bir cezai yaptırımı gerektirmemesi durumunda usulsüzlüğe konu her bir gönderi için Kanunun241inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca işlem yapılır. Hükümleri yer almaktadır.
6. Elektronik Ticaret Konusunda Ticaret Bakanlığınca Yapılan Düzenlemeler
Halen ne yazık ki bitmediği gibi yaşamakta olduğumuz pandemi nedeniyle elektronik ticaret önemini giderek artırmıştır.
Elektronik Ticaret Fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi iktisadi ve ticari her türlü faaliyeti ifade etmektedir.
İnternette bir ara yüz vasıtasıyla bir ürünün siparişi verilebiliyorsa veya söz konusu ürüne ilişkin sözleşme yapılabiliyorsa bu ürünler e-ticaretin kapsamında değerlendirilmelidir. Ödemenin elektronik ortamda yapılması işlemin e-ticaret kapsamına gir-
diği anlamına gelmez. Sipariş veya sözleşme telefon faks, kısa mesaj, e-mail veya yüz yüze verilmişse işlem e-ticaretin kapsamında değildir. Ödeme kapıda fiziki olarak veya havale/EFT ile yapılabilir ancak işleme ilişkin sipariş veya sözleşme elektronik ortamda yapıldıysa işlem e-ticaret kapsamındadır.Elektronik ticarete ilişkin istatistiklerin oluşturulması ve politikalar üretilebilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlardan veri toplanmasına ilişkin çalışmalar Ticaret Bakanlığınca yürütülmekte olup e-ihracat ve e-ithalat verilerinin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesini teminen Detaylı Beyan ve Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesinde elektronik ticaret yapıldığının tespit edilebilmesini teminen teknik düzenleme yapılmıştır.
Gümrükler Genel Müdürlüğü (GGM) bu konuda 15.05.2020 tarihli yazısıyla yapılması gereken işlemleri izah etmiştir.Yazıya göre; "..Detaylı Beyan tarafında, elektronik ticaret yapıldığına yönelik olarak mükelleflerin beyanının alınmasına imkan tanıyan "Beyanname kapsamı işlem münhasıran elektronik posta, telefon araması, kısa mesaj veya elektronik ortamda doğrudan iletişime imkân veren benzeri bireysel iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeleri kapsamayan ağ üzerinden mal veya hizmet satışına yönelik sözleşme yapılmasını veya sipariş verilmesini sağlayan işlemler mi?" şeklinde cevaplanması zorunlu bir mesaj tanımlanmıştır.Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi tarafında ise beyanname kapsamı işlemin elektronik ticaret şeklinde yapılması halinde "ET" kodu elektronik ticaret şeklinde değil ise "ETD" kodu kullanılmak üzere "beyan3" alanında zorunlu olarak beyan edilmesi gerekmektedir."
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığının 06.05.2020 tarihli yazısıyla; "Detaylı Beyan tarafında, elektronik ticaret yapıldığına yönelik olarak mükelleflerin beyanının alınmasına imkân tanıyan bir mesaj konulmuştur. Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi tarafında ise işlemin elektronik ticaret ile yapıldığına dair bilgi almak üzere "beyan3" alanında zorunlu olarak "ET kodu" alınabilmesi amacıyla bir güncelleme gerçekleştirilmiş." olduğu GGM'ne iletilmiştir.
Detaylı Beyan ve ETGB'de yapılan teknik düzenlemeler 28/05/2020 tarihinde devreye alınmıştır. "Elektronik Ticaret İşlem Rehberi" yayımlanmıştır.
7. Mikro İhracat
Şimdi Mikro İhracatın gümrük mevzuatındaki yerinden sonra anlatımına geçelim. Mikro ihracat nedir sorusunda kısaca “mini ihracat” cevabı verilebilir.
Mikro ihracat; “yurtdışı ihracat gönderilerinin yetkilendirilmiş hızlı kargo firmaları tarafından elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlayan ihracat modeli” olarak tanımlanabilir.
Bu ihracat modeli, yurt dışında küçük ebatlarda ve düşük ağırlıklarda ürün satışını kolaylaştırmaktadır. Klasik ihracattan farklı olarak mikro ihracatta yurt dışında satış yapmak için İhracatçılar Birliği kaydına gerek yoktur.
Ayrıca, gümrük müşavirliği hizmetleri veren bir firma ile çalışmak gerekmez. Bu sebeple küçük çaplı ihracat gönderileri için yaygın olarak tercih edilen bir ihracat modelidir. Mikro ihracat, 300 kilogram ağırlığı ve 15 bin avro değeri geçmeyen, kat-i ve satış amacıyla yapılan (ticari olan), kısıtlaması olmayan ve farklı bir rejimi gerektirmeyen ihracat işlemlerinin, Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı (ETGB) ile yapılmasıdır.
Bu sınırlar içindeki bir ürün, sadece yetkili teslimat firmaları tarafından düzenlenen ETGB ile yurt dışındaki bir müşteriye gönderilebilir.
Mikro ihracat mevzuatı, binlerce firmanın yurt dışına açılmasını sağlamıştır. Mikro ihracat, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Mikro ihracat kapsamındaki limitli ürünler dışında kapsam dışından kalan ürünler vardır. Tamire, sergiye ya da fuara giden ürünler, ülkeye geri dönecek eşyalar, bedelsiz numuneler ve hediyeler mikro ihracat kapsamı dışındadır. Denetime tabi bazı ilaç ve kimyasal ürünler de mikro ihracat ile yurt dışına gönderilemez.
8. Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi ( ETGB)
ETGB, havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü, kâğıt çıktı aranmayan bir uygulamadır.
ETGB beyanını alıcılar ve göndericiler adına yetkilendirilmiş hızlı kargo operatörleri yapmaktadır.
Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) Uygulaması kapsamında;
Bireysel kullanım için satın aldığınız eşyanızın gümrük işlemlerinin, yetki verilen kişilerce (hızlı kargo operatörleri) yapılması mümkündür. Böylece yurtdışından satın aldığınız ürüne herhangi bir prosedürle uğraşmaksızın yurtiçinden satın almış gibi kolayca ulaşabilirsiniz.
Mikro ölçekte ihracat yapan ihracatçılarımızın gümrük beyanı maliyetleri azaltılarak ihracat yapmaları ve vergi iadesi almaları sağlanır.
ETGB, “ürünün pasaportu” niteliğinde bir gümrük beyannamesidir. Mikro ihracat kapsamındaki mikro ihracat gönderileri için gümrük prosedürlerini azaltan ETGB, PTS gibi yetkili ve lisanslı mikro ihracat kargo şirketleri tarafından düzenlenen resmi bir belgedir. ETGB sayesinde geleneksel ihracat prosedürlerinde gerekli olan gümrük müşavirliği hizmetlerine gerek kalmaz.
E-Ticaret Gümrük Beyannamesi ile yurt dışına satılan ürünlerin gümrük beyannamesi için aracı bir gümrük firması ile anlaşma yapmak gerekmez. Bu belge sayesinde mikro ihracat yapmak isteyen firmalar ürünü yetkili mikro ihracat kargo şirketine teslim eder.
Kargo firması da ürün için ETGB düzenler ve resmi makamlara gönderir. Mikro ihracat firması, ETGB sorgulama yaparak ürünün gümrükle ilgili süreçlerini görebilir.
9. ETGB E-Ticaret İlişkisi
Günümüzde e-ticaret sadece iç pazarda değil dış pazarda da büyük bir potansiyele sahiptir. Yurtdışına satış yapmak için mikro ihracat süreçleri online ticaret yapan işletmelerin de işini kolaylaştıran bir yoldur. ETGB yoluyla yurtdışına satış yapan yani e-ihracat gerçekleştiren işletmeler için elektronik ortamda gerçekleştirilen işlemler oldukça kolaylık sağlamaktadır. Aşağıda birkaçını sıraladık.
ETGB e-ihracatı mümkün kılmaktadır.
E-ihracat yapan e-ticaret firmalarının gümrük işlemlerinin kolaylaşmasını sağlamaktadır.
Uluslararası arenaya ürün satışını kolaylaştırmaktadır.
E-ihracat yapan işletme ya da bireylerin güvenli bir şekilde satış yapmasını mümkün kılmaktadır.
Evrak işlemlerinin azalmasını ve hızlı bir şekilde işlemlerin halledilmesini sağlamaktadır.
10. Mikro İhracat İçin Gerekli Olan Bilgiler ve Belgeler
Mikro ihracat için fatura kesmek ve vergi bildirimleri gerekir. Bunun için şirket kurulmalıdır.
Mikro ihracat için şahıs şirketi kurmak yeterlidir. Diğer şirket türleri ile de mikro ihracat yapılabilir.
Maliyeye vergi bildirimi yapmayan gerçek kişiler kanunen mikro ihracat yapamaz. Aksi durumda kanuni yaptırımlar uygulanır.
Mikro ihracat ile geleneksel ihracat arasındaki en temel fark, yurt dışına gönderilecek ürünlerle ilgili limitlerdir. Geleneksel ihracatta limit yoktur; mikro ihracat gönderileri limitlidir.
Mikro ihracat kargo prosedürleri, lisanlı ekspres kargo şirketine aittir. Yani mikro ihracat ile ilgili tüm lojistik süreci yetkili kargo şirketi yürütür.
Mikro ihracat kapsamı dışında kalan ve farklı prosedürler gerektiren ürün ya da hizmetler şunlardır; fuar ve sergi, tamire giden eşyalar, bedelsiz ürünler, hediye, dahilde işleme, hariçte işleme gibi ihracatlar (tamir amaçlı, geçici, fuar, vb.); kısıtlamalı, izne tabi, kayda ve denetime bağlı ürünler (gıda, ilaç, kimyasal ürünler vb.).
Yurt dışı gönderilerin mikro ihracat kapsamında gönderilmesi için gerekli Belgeler aşağıda gösterilmektedir.
Dolaylı Temsil Yetki Belgesi (Bir kez verilir.)
İhracat Bilgi Formu
E-Arşiv Fatura veya Maliye Onaylı Fatura (E-fatura kabul edilmez. Faturada detaylı içerik tanımı ve GTIP kodu olması gerekir.)
İngilizce Fatura (Proforma / Commercial Invoice)
Öte yandan, gönderici firmanın, gümrük sisteminde “ihracatçı” olarak kayıt yaptırması gerekir. Kayıt işlemleri E-Devlet üzerinden online olarak yapılabilir.
Mikro ihracat kapsamında yurt dışına gönderilecek ürünler için E-Arşiv Fatura veya Maliye Onaylı Fatura düzenlenmesi gerekir. Mikro ihracat faturasında bulunması zorunlu olan bilgiler ise aşağıdadır.
Gönderici firmanın tam unvanı, adresi, vergi dairesi, vergi numarası
Alıcı firmanın tam unvanı, adresi, vergi dairesi, vergi numarası
İmza ve kaşe-Fatura tarihi-Fatura numarası
Fatura tipi
Düzenlenme tarihi ve zamanı
Gönderinin teslim şekli (DAP gibi)
Ürünün menşei. Ürünlerin menşei farklı ülkeler ise her ürün için ayrı ayrı belirtilmeli.
Mikro ihracat faturasında zorunlu olan bilgiler ile birlikte dikkat edilmesi gereken bazı noktalar ise aşağıda yer almaktadır.
Adres bilgilerinde ülke adı mutlaka belirtilmelidir.
Sisteme entegre imza ve kaşe yoksa fatura çıktısı üzerine ıslak imza ve kaşe iletilmesi zorunludur.
Faturanın logo kısmında e-fatura yazıp, senaryo kısmında e-arşiv fatura yazılması halinde de fatura kabul edilecektir.
Navlun ve sigorta gönderici tarafından ödendiyse faturada ayrı ayrı kalemlerde belirtilmelidir.
Mikro ihracatlarda E-Arşiv Fatura ya da matbu fatura ile mikro ihracat çıkışı yapılmalıdır. E-fatura ile mikro ihracat çıkışı yapılamaz. E-fatura ile gönderim yapılması için Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ETGB sistemi ile E-Fatura sisteminin entegrasyon çalışması yapıldıktan sonra ETGB ile mikro ihracatlar da e-fatura kullanabilir.
Faturada “gümrükleme hizmet bedeli” gibi ek kalem yazılamaz; sadece eşya bedeli, navlun, sigorta, banka komisyonu ile paketleme bedelleri yazılabilir.-Faturada GTIP ve menşei bilgileri ile birlikte Türkçe tanımı da mutlaka belirtilmelidir.
İhracat faturalarında KDV eklenmemelidir.-Gönderi ile birlikte verilecek resmi fatura ile proforma faturanın değer ve içerikleri uyumlu olmalıdır.
Mikro ihracat faturası, çıktısı alındıktan sonra ıslak kaşe ve imzalı olarak teslim edilmelidir.
11. ETGB İşlem Prosedürü
ETGB belgesi almak için eşyaların gönderileceği lojistik firmasına EGTB beyanı vermeniz yeterlidir. Bunun ardından talebiniz üzerine lojistik firması eşyalara dair Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesini e-posta ya da çeşitli yollar ile firmanıza gönderecektir.Bununla birlikte talebiniz üzerine lojistik firması sadece ETGB belgesini değil aynı zamanda talimatların tamamını da e-posta ile göndermektedir.Sürekli olarak aynı lojistik firmasını tercih etmeniz halinde ise tüm EGTB beyanlarını otomatik olarak alabilir, böylece doküman eksikliği gibi sorunların önüne geçebilirsiniz.
ETGB belgesi genel olarak eşyaların kargo ya da çeşitli yollar ile gönderilmesi sırasında geçerlidir. Bu sayede hızlı ithalat işlemlerinizde avantaj elde edebilir, ürünlerinizin mümkün olan en hızlı sürede istediğiniz adrese teslim edilmesini sağlayabilirsiniz. Firma tarafından sizden istenilen evrakları teslim etmenizin ardından ilgili eşyalar için bir Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi oluşturulacak ve eşyanın gümrüklerden zaman kaybetmeden ilerlemesi sağlanacaktır.ETGB Sorgulama İşlemleri ise transfer için tercih ettiğiniz lojistik ya da kargo firmasının kendi internet sitesi üzerinden gerçekleşmektedir.
12. Mikro İhracatın Başlıca Avantajları
Gümrük müşavirliği hizmet bedeli oluşmaz.
Çıkış ambar ücreti oluşmaz.
Noter tasdikli vekaletname gerekmez.
İhracatçılar Birliği kaydı aranmaz.
KDV iadesi alınabilir.
Mikro ihracat ile gümrük müşavirliği, çıkış ambar ücreti, vekaletname için noter ücreti gibi masraflardan tasarruf sağlanabilir. Masraf tasarruflarına ek olarak KDV iadesi teşvikinden faydalanabilir. Ayrıca, işlemler elektronik ortamda yapıldığından zamandan tasarruf edilir ve dosya saklama sorunu da çözülür.
E-ihracat işlemlerinde pazar riskleri oldukça düşük seviyelerdedir. Diğer ihracat yöntemlerine kıyasla satıcıların e-ihracat işlemlerinde aldıkları risk seviyesi minimum düzeydedir.
E-ihracat işlemleri, artık günümüzün klasikleşen diğer ihracat işlemlerine kıyasla firmalara uygun maliyetler ve düşük harcamalar sunmaktadır. E-ihracat işlemlerinde firmaların harcamaları daha düşük olacağı için daha az miktardaki yatırım maliyetleri ile de aynı işleri ortaya çıkarabilirsiniz.
Geleneksel ithalat ve ihracat yöntemlerinde hedeflenen pazara ulaşmak oldukça zordur. Firmaların daha başarılı reklam çalışmaları ve pazar araştırmaları yapması gereklidir. Ancak e-ihracat işlemlerinde pazar araştırması çok daha kolay yapılabilir ve çeşitli platformlar üzerinden milyonlarca hedef müşteriye ulaşmak daha kolaydır.
E-ihracat işlemlerinde firmaların uyumluluk belgeleri ya da çeşitli belgeler teslim etmesine gerek yoktur. Bunun yerine ihracat işlemlerinin devam edebilmesi için EGTB belgesi yeterlidir.
Ekonomik dalgalanmalar, klasik ihracat ve ithalat işlemlerinde firmaların yaptıkları büyük yatırımları oldukça olumsuz etkiler. Özellikle yurtdışı ülkelere daha kolay satış gerçekleştirebilmek için döviz kurları ile yapılan yatırımlarda bu dalgalanmalar firmanın çok daha büyük zararlar ile karşılaşmasına neden olacaktır. Ancak e-ticaret işlemlerinde hedeflenen müşterilere ülke içerisinden de ulaşmak kolay olduğu için zararlar daha düşük seviyelerde olacaktır. Bununla birlikte atacağınız doğru adımlar ile bu dalgalanmaları avantaja çevirme ihtimaliniz de bulunuyor.
E-ihracat işlemlerinde Türkiye sınırları içerisinde üretimini gerçekleştirdiğiniz bir ürünü, yurtdışı müşterilere satarak döviz kuru farklarından yüksek kazançlar elde edebilirsiniz
Diğer taraftan; Beyannamenin kapanma durumu Gümrük ve Ticaret Bakanlığına ait https://uygulama.
gtb.gov.tr/BeyannameSorgulama/ adresinden sorgulanabilir. Mikro ihracata ilişkin güncellemeler (yasak, kısıtlama, izin vs.) de bu web sitesinden takip edilebilir.
13. Sonuç ve Değerlendirme
Mikro ihracat; “yurtdışı ihracat gönderilerinin yetkilendirilmiş hızlı kargo firmaları tarafından elektronik ortamda yapılabilmesine olanak sağlayan ihracat modeli” olarak tanımlanabilir.
ETGB, havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü, kâğıt çıktı aranmayan bir uygulamadır. ETGB, “ürünün pasaportu” niteliğinde bir gümrük beyannamesidir. Mikro ihracat kapsamındaki mikro ihracat gönderileri için gümrük prosedürlerini azaltan ETGB, yetkili ve lisanslı mikro ihracat kargo şirketleri tarafından düzenlenen resmi bir belgedir. ETGB beyanını alıcılar ve göndericiler adına yetkilendirilmiş hızlı kargo firmalar ve posta idaresi yapmaktadır. Günümüzün en yaygın alışveriş yöntemleri arasında yer alan internet alışverişi sırasında firmaların işlemlerini daha profesyonel ve hızlı şekilde gerçekleştirmek için kullanabileceği çeşitli evrak ve beyannameler bulunuyor. Günümüzde EGTB olarak belirtilen, Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi de firmaların internet üzerinden satışını gerçekleştirdiği tüm ürünlerin gümrüklerden geçişinin kolaylaşması için kullanılmaktadır. Deniz yolu, demiryolu ya da karayolu gibi farklı transferler sırasında gümrüklerden geçmesi gereken eşyaların her biri, Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi sayesinde gümrük sırasında beklemeden yoluna devam edebiliyor. Tamamen elektronik ve dijital ortamlarda hazırlanan EGTB bu sayede firmaların dijital ortamlarda bürokratik işlemlerini halletmelerine imkân sunuyor. Mikro İhracatın Gümrük Mevzuatındaki yeri incelendiğinde 2009/15481 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 126., 127. ve 128. maddelerinde yer almakta olduğu görülmektedir. Mikro ihracatta mevcut mevzuatımıza göre brüt ağırlığı 300 kilogramdan az ve değeri 15.000 Euro’yu geçmeyen ihracatlar mikro ihracat olarak gümrük beyannamesi açmadan ETGB dediğimiz belge ile ihraç edilebiliyor.
Mikro İhracatın Gümrük Mevzuatındaki yeri incelendiğinde 2009/15481 Sayılı Gümrük Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 126., 127. ve 128. maddelerinde yer almakta olduğu görülmektedir.
Elektronik ticarete ilişkin istatistiklerin oluşturulması ve politikalar üretilebilmesi amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlardan veri toplanmasına ilişkin çalışmalar Ticaret Bakanlığınca yürütülmekte olup e-ihracat ve e-ithalat verilerinin sağlıklı bir şekilde takip edilebilmesini teminen Detaylı Beyan ve Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesinde elektronik ticaret yapıldığının tespit edilebilmesini teminen teknik düzenleme yapılmıştır.
Mikro ihracat modeli, yurt dışında küçük ebatlarda ve düşük ağırlıklarda ürün satışını kolaylaştırmaktadır. Klasik ihracattan farklı olarak mikro ihracatta yurt dışında satış yapmak için İhracatçılar Birliği kaydına gerek yoktur.
Ayrıca, gümrük müşavirliği hizmetleri veren bir firma ile çalışmak gerekmez. Bu sebeple küçük çaplı ihracat gönderileri için yaygın olarak tercih edilen bir ihracat modelidir. Mikro ihracat, 300 kilogram ağırlığı ve 15 bin avro değeri geçmeyen, kat-i ve satış amacıyla yapılan (ticari olan), kısıtlaması olmayan ve farklı bir rejimi gerektirmeyen ihracat işlemlerinin Hızlı Kargo Firmaları ve Posta İdaresi tarafından Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı (ETGB) ile yapılmasıdır.
Günümüzde e-ticaret sadece iç pazarda değil dış pazarda da büyük bir potansiyele sahiptir. Yurtdışına satış yapmak için mikro ihracat süreçleri online ticaret yapan işletmelerin de işini kolaylaştıran bir yoldur. ETGB yoluyla yurtdışına satış yapan yani e-ihracat gerçekleştiren işletmeler için elektronik ortamda gerçekleştirilen işlemler oldukça kolaylık sağlamaktadır.
Mikro ihracat mevzuatı, binlerce firmanın yurt dışına açılmasını sağlamıştır. Mikro ihracat, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.
Mikro İhracatta;
Gümrük müşavirliği hizmet bedeli oluşmaz.
Çıkış ambar ücreti oluşmaz.
Noter tasdikli vekaletname gerekmez.
İhracatçılar Birliği kaydı aranmaz.
KDV iadesi alınabilir.
Bu bağlamda mikro ihracat bir anlamda ihracat teşviği durumundadır. Mikro ihracat ile gümrük müşavirliği, çıkış ambar ücreti, vekaletname için noter ücreti gibi masraflardan tasarruf sağlanabilir. Masraf tasarruflarına ek olarak KDV iadesi teşvikinden faydalanabilir. Ayrıca, işlemler elektronik ortamda yapıldığından zamandan tasarruf edilir ve dosya saklama sorunu da çözülür.
Öte yandan; Mikro ihracat sonrasında müşterilerin yurtdışından gelecek iade gönderileri geri gelen eşya statüsü kapsamında ETGM ile ithalatı Hızlı Kargo Firmaları ve Posta İdaresince de yapılmaktadır.
E-ihracat işlemlerinde pazar riskleri oldukça düşük seviyelerdedir. Diğer ihracat yöntemlerine kıyasla satıcıların e-ihracat işlemlerinde aldıkları risk seviyesi minimum düzeydedir. E-ihracat işlemleri, artık günümüzün klasikleşen diğer ihracat işlemlerine kıyasla firmalara uygun maliyetler ve düşük harcamalar sunmaktadır. E-ihracat işlemlerinde firmaların harcamaları daha düşük olacağı için daha az miktardaki yatırım maliyetleri ile de aynı işleri ortaya çıkarabilirsiniz.
E-ihracat işlemlerinde Türkiye sınırları içerisinde üretimini gerçekleştirdiğiniz bir ürünü, yurtdışı müşterilere satarak döviz kuru farklarından yüksek kazançlar elde edebilirsiniz. Anadolu’daki el işçiliği ile üretip kendi ürünlerini satmak isteyenler dahi mikro ihracatı kullanabilirler. Ülkemizde mikro ihracat yapma potansiyeli sahip olan pek çok KOBİ bulunmaktadır.
E-ticaret işlemlerinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan bir tanesi ise eşyaların istenilen zamanda olması gereken adrese teslim edilmesidir.
E-ticaret platformlarındaki yüksek rekabet ile birlikte müşteri memnuniyetinin azalması, firmanın kısa süre içerisinde müşteri kitlesini kaybetmesine neden olacaktır. Bu nedenle tüm siparişlerin zamanında teslim edilmesi, transferler sırasında eşyaların zarar görmeden taşınması gereklidir. Tedarik zinciri e-ticaretin büyümesine katkı sağlamıştır. Hızlı Kargo alanındaki dijital dönüşümlere ve yeni uygulamalara paralel olarak Gümrük mevzuatında yapılacak yeni düzenlemeler ile mikro ihracatın giderek öneminin daha da artacağı öngörülmektedir.