05.04.2022
Gümrük Tarifesi ve Gümrük Tarifelerinde Korelasyon
Gümrük Tarifesi ve Gümrük Tarifelerinde Korelasyon
Özet
Ticaret Bakanlığı her yıl GTİP numaraları ve açıklamalarının yer aldığı Gümrük Tarife Cetvelini yayımlamakta ve bazı yıllar oldukça fazla olmak üzere, her yıl bu tarifelerde değişiklikler olmaktadır.
Bu değişiklikler tarifeler arasında karışıklıklara yol açmaktadır.
Bir yıl önce tarife cetvelinde görünen gümrük tarifesinin yeni yılda başka bir tarifede olması beraberinde eşyanın gümrük rejimlerine tabi tutulmasında birtakım sıkıntıları da getirebilmektedir.
Bu bağlamda Gümrük Tarifesi ve Tarifelerde her yıl yapılagelen Korelasyon bu makalemizin konusunu teşkil etmektedir.
Anahtar Kelimeler; Korelasyon, GTİP, Tarife Sınıflandırması, Tarife Cetveli, Armonize Sistem Nomanklatür kodu, AB Kombine Nomanklatür kodu.
1. Giriş
Korelasyon kelimesi günlük hayatta sıklıkla kullanılan kelimelerden bir tanesidir.
Korelasyon, Fransızca dilinden Türkçe'mize geçmiştir.
Korelasyon kelimesinin TDK sözlüğündeki anlamı şu şekildedir: - Bağıntı
Daha çok matematik ile ilgili ve istatistiki veriler üzerinden değerlendirilen bir anlama sahiptir.
Korelasyonun anlamı; olasılık kuramı ile beraber istatistikte iki ya da daha fazla değişken arasında doğrusal ilişkinin yönünü ve gücünü göstermek amaçlı tabir edilebilir.
Korelasyon çeşitleri basit veya çoklu korelasyon seçeneği kapsamında ele alınır. Bu doğrultuda basit yani ikili korelasyon sistemi; bir miktara ait iki ölçüm olduğu zaman bu iki değişken arasındaki ilişkiyi belirleme anlamı taşıdığını söylemek mümkündür.
Bu bağlamda bir değişkenin iki veya daha çok değişken ile olan bağlantısı çoklu korelasyon şeklinde bilinir.
Tarife Cetvelinde yapılan korelasyona gelince normal korelasyon tanimından hareketle Gümrük Tarifesinde yapılan korelasyonu “BAĞLILAŞIM” şeklinde tanımlayabiliriz.
Şimdi aşağıdaki maddelerde Gümrük Tarifesi ve Gümrük Tarifelerinde Korelasyon ile Sonuçlarını inceleyelim.
2. Türk Gümrük Tarife Cetveli
Tarife Cetveli; 4458 Sayılı Gümrük Kanununa bağlı Gümrük Yönetmeliğinin 32. nci maddesinde; “Eşyanın cins ve niteliklerine göre sistematik bir şekilde numaralandırılarak sınıflandırıldığı ve 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanunda yer alan gümrük vergisi oranlarının gösterildiği Bakanlar Kurulunca kabul edilen cetveli ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır
Gümrük Tarife Cetveli, uluslararası ticarete konu olan eşyayı, Bölüm, Fasıl ve Tali Fasıllara ayırarak sistematik bir şekilde göstermektedir. Peki, bu sistematik sıralama yapılırken nelere dikkat edilmiştir.
Öncelikle, birbirine benzeyen aynı nitelikteki veya çoğunlukla aynı hammaddeden yapılan eşyalar 21 Bölümde toplanmış, daha sonra bölümlere nazaran daha çok birbirine benzeyen eşyalar 99 Fasıl kapsamında gruplandırılmıştır. Fasıllar da kendi içlerinde toplam 1.224 Tarife Pozisyonuna ayrılmıştır.
Gümrük Tarife Cetvelinde 77. Fasıl “Armonize Sistem Nomanklatüründe ileride kullanılmak amacıyla saklı tutulmuştur.” Yani, Dünya Gümrük Örgütü ileride 77. Fasılda bir eşya sınıflandırdığında, Armonize Sisteme üye olan tüm ülkeler buna uymak zorundadır.
Diğer taraftan; 98 ve 99. Fasıllar “Akit taraflarca, özel amaçlarda kullanılmak üzere saklı tutulmuştur”. Yani, Armonize Sisteme üye olan ülkeler, kendi özel amaçları için bu fasıllarda istedikleri bir eşyayı sınıflandırabilirler, Armonize sisteme üye olan diğer ülkeler buna uymak zorunda değildir.
Nitekim Ülkemiz 2012 yılında “Yerleşim yerini nakleden gerçek kişilere ait şahsi eşyayı, Evlilik nedeniyle serbest dolaşıma giren eşyayı, Miras yoluyla intikal eden eşyayı, Öğrenim amacıyla gelen öğrencilere ait eğitim malzemeleri ve ev eşyasını, Ölü ihtiva eden tabutlar, ölülere ait kül ihtiva eden kaplar ve dekoratif cenaze eşyasını, Kamu kurumları, hayır veya insani yardım kuruluşları tarafından getirilen eşyayı, Malül, sakatlar ve diğer engellilerin kullanımına mahsus eşyayı, Kriz hallerinde zarar görenlere gönderilen eşyayı, Kişisel eşya, yolcu beraberi eşya ve Deniz ve hava taşıtlarına verilen eşya ile Açık denizde bulunan yapılardaki mürettebata veya yapılardaki motor, makine, cihaz gibi ekipmanın çalışması için verilen eşyayı” 99. Fasılda sınıflandırmıştır.
3. Gümrük Tarife Cetvelindeki Eşyaların Sıralanışı
Eşyalar, Gümrük Tarife Cetvelinde, genel bir kural olarak üretim süreci sonunda aldıkları şekle göre sıralanmışlardır. Bu sıralanış; hammaddeler, yarı mamul maddeler ve mamul maddeler şeklindedir.
İlk bölümlerde hammaddeler ve yarı mamul ürünler yer alırken, mamul ürünler ve işlenmiş ürünler daha sonraki bölümlerde yer alırlar yani bölüm numarası arttıkça eşyanın gördüğü işlem derecesi de artmaktadır.
Örneğin, canlı büyük ve küçükbaş hayvanlar I. Bölümde (01. Fasıl) yer alırken, bunların derileri VIII. Bölümde (41. Fasıl), deriden yapılmış ayakkabılar XII. Bölümde (64. Fasıl) yer almaktadır.
Fasıllarda ise, mamul olduğu maddeye göre, kullanım yerine göre ve kullanım amacına göre sıralama yapılmıştır. Fasıl içerisinde eşyaların pozisyonlara bölünmesinde de yine genel mantığa uygun olarak hammaddeden mamul ürüne doğru bir diziliş benimsenmiştir.
Bu çerçevede;
Örnek-1
39. Fasıl mamul olduğu maddeye göre gruplandırma prensibine bir örnek teşkil etmektedir. “Plastikler ve mamulleri” başlığı altında; İlk Şekillerde bulunan plastik hammaddeleri faslın başlarında yer alırken (39.01 ila 39.14), yarı mamul ürünler (çubuklar, profiller, plakalar, levhalar, şeritler vb.) faslın ortalarında (39.15 ila 39.21), plastikten mamul ürünlerse faslın sonlarında sınıflandırılmıştır (39.22 ila 39.26).
Örnek-2
94. Fasıl kullanım yerine göre gruplandırmaya belirgin bir örnek teşkil etmektedir. Bu Fasıl kapsamında sınıflandırma bakımından eşyanın mamul olduğu madde önemini kaybetmektedir. Bunun yerine örneğin oturmaya veya yatmaya mahsus mobilya olma özelliği ürünü bu fasıl kapsamına sokmaktadır. Oturmaya mahsus mobilyalar (94.01), Tıpta, cerrahide, diş hekimliğinde ve veterinerlikte kullanılan mobilyalar (94.02), Diğer mobilyalar (Bürolarda, Mutfaklarda, Yatak Odalarında, Mağazalarda kullanılan mobilyalar) (94.03).
Örnek-3
95. Fasıl kullanım amacına göre gruplandırmaya örnek gösterilebilir. Bu Fasıl, çocukların veya büyüklerin eğlenmesi için dizayn edilmiş her tür oyuncakları kapsar (95.03). Ayrıca bu Fasıl, kapalı veya açık hava oyunlarına mahsus levazımatı; jimnastik veya atletizm ve diğer sporlara mahsus alet ve cihazları (95.06), Balıkçılık, avcılık veya atıcılık için bazı eşyayı (95.07), Atlıkarıncaları ve panayır eğlencelerine mahsus diğer eşyayı (95.08) içine almaktadır.
Yukarıda belirtilen gruplandırma kurallarına uymayan, hatta belirli bir kuralı olmayan sadece 96. Fasıldır. Bu Fasıl, birbirinden farklı özellikte eşyayı kapsayan bağımsız tarife pozisyonlarının toplamından meydana gelmektedir.
4. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonun (GTİP) Belirlenmesi
Eşyaların Tarife Cetvelindeki yeri belirlenirken öncelikle hangi Bölümde yer aldığı, daha sonra bu bölümde yer alan Fasıl Numarası (ilk iki rakam), daha sonra bu fasılda yer alan Tarife Pozisyonu (dört rakam) belirlenmelidir.
Tarife Pozisyonu belirlendikten sonra, eşyayı bu tarife pozisyonunda en özel şekilde niteleyen tek tireli (-) Tarife Alt Pozisyonu (altı rakam) seçilmelidir. Seçilen bu alt pozisyon kendi içerisinde iki tireli (- -) alt pozisyonlara ayrıldığında hangi iki tireli alt pozisyonun seçilmesi gerektiği yine bu iki tireli (- -) alt pozisyonların içeriği dikkate alınarak belirlenmelidir. Son olarak bu iki tireli (- -) alt pozisyonunun altında yer alan oniki rakamlı Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) tespit edilmelidir.
Sınıflandırma yapılırken; İki tireli (- -) alt pozisyon kapsamı, ait olduğu tek tireli (-) alt pozisyon kapsamının dışına çıkmamalıdır; keza tek tireli (-) alt pozisyon kapsamı da, ait olduğu pozisyon kapsamı dışına çıkmamalıdır.
Bir sınıflandırmanın tam anlamıyla sağlıklı olabilmesi, ticarete konu olan her bir eşyanın tek bir GTİP’ da sınıflandırılmasına bağlıdır. Doğru bir sınıflandırma yapabilmek için; Tarifenin Yorumuna İlişkin Genel Kurallar ile birlikte Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan Pozisyon Metinleri, Bölüm ve Fasıl Notları ve Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesinde yer alan Açıklama Notlarını mutlaka göz önünde bulundurmalıyız.
Diğer taraftan, DGÖ Sınıflandırma Görüşleri (Aviler) ve Sınıflandırma Kararları ile AB Sınıflandırma Kararları (Tüzükleri) ve AB Kombine Nomanklatür Açıklama Notlarını da göz ardı etmemeli mutlaka bunlardan da faydalanmalıyız
Gümrük Tarifesi “Yoruma” göre değil “Kurallara” göre belirlenir.
Bir sınıflandırma sisteminin tam anlamıyla sağlıklı olabilmesi, ticarete konu olan her ürünün tek bir pozisyon içinde gösterilebilmesine bağlıdır. Böylesine düzenli bir sistemin kurulabilmesi ve eşyaların doğru pozisyonda sınıflandırılabilmesi için bazı kuralların önceden belirlenmesi gerekmektedir. İşte bundan dolayı, sınıflandırmanın temel kurallarını kapsayan ve hukuksal açıdan tek bir yorumu olan bir dizi kurallar serisi oluşturulmuştur. Bu kurallar altı adet olup, kısaca Genel Yorum Kuralları (GYK) olarak anılmaktadır.
Eşyanın Gümrük Tarife Cetvelindeki sınıflandırılması yapılırken Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi (İGV), Ek Mali Yükümlülük (EMY), KDV oranı veya KKDF oranı ya da Ticaret Politikası Önlemleri göz önünde bulundurulmaz. Sınıflandırma; Genel Yorum Kuralları, Pozisyon Metinleri, Bölüm ve Fasıl Notları ile Alt Pozisyon Notlarına göre yapılır.
İthalatta alınan Gümrük Vergileri yürürlükte bulunan İthalat Rejim Kararına Ek Kararda yer alan oranlar üzerinden hesaplanır.
Avrupa Birliği veya diğer Ülkeler tarafından verilen Bağlayıcı Tarife Bilgilerinin (BTB) bizim mevzuatımızda bir bağlayıcılığı yoktur.
Gümrük Tarife Pozisyonu, Dünya Gümrük Örgütü tarafından hazırlanmış olan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sistemine göre belirlenmekte olup, ilk altı rakam (tarife alt pozisyonu) Armonize Sistem Sözleşmesine taraf olan tüm ülkelerde aynıdır. Tarife pozisyonları aynı olmakla birlikte, gümrük vergi oranları her ülkeye göre farklılık gösterebilir.
Yurt dışında düzenlenen faturalarda yazan Gümrük Tarife Pozisyonları bağlayıcı değildir.
Gümrük Tarife Pozisyonu sadece rakamlardan oluşan ve ezberlenmesi gereken bir sayı dizisi değildir. Gümrük beyanlarının ve gümrük işlemlerinin doğru bir şekilde yapılması ve risklerin en aza indirilebilmesi için Gümrük Tarife Pozisyonunun doğru bir şekilde öğrenilip, uygulanması gerekir.
Eşyalar, Gümrük Tarife Cetvelinde sadece mamul olduğu maddeye göre değil, kullanım amacına ve kullanım yerine göre de sıralanmışlardır. Bir eşyanın sınıflandırmasını yaparken, mamul olduğu madde, kullanım yeri ve kullanım amacı sürekli göz önünde bulundurulmalıdır
Son şeklini almamış veya tamamlanmamış (natamam) ürünler, gümrüğe sunulduğunda, imali bitirilmiş ve aksamı tamamlanmış ürünün ayırt edici niteliğini içeriyorlarsa, imali bitirilmiş ürünün tarife pozisyonunda sınıflandırılırlar.
Doğru bir sınıflandırma yapabilmek için; Gümrük Tarife Cetveli, Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi, Alfabetik Eşya Fihristi, AB Açıklama Notları, Ulusal Açıklama Notları, Armonize Sistem Sınıflandırma Karaları, DGÖ Sınıflandırma Görüşleri, AB Sınıflandırma Tüzükleri, Tebliğler, Genelgeler ve Bağlayıcı Tarife Bilgileri kullanılmalıdır.
Oniki rakamdan oluşan GTİP’in;
.İlk 4 Rakam Eşyanın Pozisyon Numarasını,
- ·İlk 6 Rakam Dünya Gümrük Örgütü'ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodunu,
- ·7-8 inci rakamlar Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodunu,
- ·9-10 uncu rakamlar farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodları,
- ·11-12 inci rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik (GTİP) kodlarını
oluşturmaktadır.
Örneğin;
08.08.10.80.00.13 GTİP nolu "Golden cinsi elma" tarife cetveli yapısı
| 080810 | 80 | 00 | 13 |
| AS Nom.Kodu | CN Kodu | Milli alt açılım kodu | İstatistik kodu |
5. Eşyanın Tarife Sınıflandırması Yapılırken Yararlanılan Kaynaklar
Eşyanın tarife sınıflandırması yapılırken aşağıdaki mevzuat ve kaynaklara başvurulur:
Uygulanması zorunlu olan yasal mevzuat:
-Türk Gümrük Tarife Cetveli,
-Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi,
-Alfabetik Eşya Fihristi, -Avrupa Birliği Açıklama Notları,
-Ulusal Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notları,
-Armonize Sistem Sınıflandırma Kararları, -DGÖ Sınıflandırma Avileri,
-Avrupa Birliği Sınıflandırma Tüzükleri,
-Tebliğler, Genelgeler ve Bağlayıcı Tarife Bilgileri.
Yararlanılabilecek diğer kaynaklar:
-Avrupa Birliği Bağlayıcı Tarife Bilgileri,
-Avrupa Birliği Veritabanları (EBTI, TARIC, ECICS),
-Avrupa Birliği Sınıflandırma Kararları (Resmi Gazete’de yayımlanmamış olanlar). Bir eşyanın tarife sınıflandırmasının yapılması uzmanlık gerektiren bir konudur.
Eşyanızın tarife sınıflandırmasının yapılması için gümrük müşavirliği ve gümrük danışmanlığı hizmeti veren şirketlere başvurabileceğiniz gibi, gümrük idaresinden tarife tespiti talep etmeniz ve tarife bilgisi almanız da mümkündür.
6. Gümrüğe Beyan Edilen Tarife Sınıflandırması Bilgisinin Gümrük İdaresince Doğrulanması
Türkiye’ye ithal edeceğiniz veya Türkiye’den ihraç edeceğiniz malınızla ilgili gümrük beyanınızı yaptıktan sonra, gümrük idaresi bu beyanın doğruluğunu kontrol eder.
Gümrük idaresi beyanın doğruluğunu kontrol ederken, gümrük beyannamesinde kayıtlı bilgileri ve beyannameye ekli belgeleri inceleyecek; gerek gördüğü hallerde beyan kapsamındaki eşyanızı muayene edecektir.
Gümrük idaresi, gümrük beyannamesi ve kapsamındaki eşya üzerinde yapacağı kontroller ve eşyanın muayenesi sonucunda eşyanın sizin beyan ettiğiniz tarife pozisyonunda sınıflandırılmadığını; başka bir tarife pozisyonunda sınıflandırılması gerektiğini tespit edebilir.
Bu durumda, belirlenen farklılığın niteliğine göre değişen şekilde işlem yapılır. Bazı farklılıklar için ceza uygulanmazken, bazı farklılıklar için gümrük mevzuatı ile belirlenen farklı cezalar uygulanır.
Beyan ve muayene arasındaki farklılıklar, belirli durumlarda kaçakçılıkla mücadele mevzuatı uyarınca işlem yapılmasını gerektirebilir.
Bu nedenle, eşyanızın tarife sınıflandırmasının ve gümrük beyanının doğru yapılmaması halinde önemli yaptırımlara maruz kalabileceğinizi hatırlatmak isteriz.
7. Gümrük Tarifelerinde Korelasyon
Tarife Cetvelinde yapılan korelasyona gelince normal korelasyon tanimından hareketle Gümrük Tarifesinde yapılan korelasyonu “BAĞLILAŞIM” şeklinde tanımlayabiliriz.
Ticaret Bakanlığımız her yıl GTİP numaraları ve açıklamalarının yer aldığı Gümrük Tarife Cetvelini yayımlamakta ve bazı yıllar oldukça fazla olmak üzere, her yıl bu tarifelerde değişiklikler olmaktadır.
Bu değişiklikler tarifeler arasında karışıklıklara yol açmaktadır.
Bu tür sorunlara çözüm olması amacıyla geliştirilen ve bugüne kadar kullanılan Korelasyon uygulaması bulunmaktadır.
iki ardışık yıl için Korelasyon yapılmasını sağlamaktadır.
Tarife değişikliklerinin takibini kolayca yapabilmeniz için Yıllara göre Korelasyon uygulamaları bulunmaktadır.
Önceki yıllarda gümrük tarife pozisyonu değişen bir maddenin bugün hangi tarifede sınıflandırıldığını ve hangi yıl veya yıllarda nasıl bir değişikliğe uğradığını kolayca bulma imkanınız bulunmaktadır.
Örneğin; 2006 yılında 8525.20 pozisyonu altında sınıflandırılan cep telefonları bu yıl yani 2022 yılında 8517.12 altında sınıflandırılmaktadır.
8. 2021-2022 Yılları Korelasyon Karşılaştırma Tablosu
Dünya Gümrük Örgütü (WCO) tarafından hazırlanan ve Uluslararası ticarette malların sınıflandırılması için dünya çapında küresel bir standart olan Uyumu Sağlanmış (Armonize) Mal Tanımı ve Kodlama Sisteminin 2022 versiyonun yayımlanmasının ardından, İstatistiklere Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelimiz de buna uyumlu olacak şekilde, 30 Aralık 2021 tarihli 31705 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazetede 5045 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı olarak yayımlanmış ve 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Armonize Sistem Nomanklatürü’ndeki yapılan düzenlemelere paralel olarak, yürürlüğe giren Türk Gümrük Tarife Cetvelimizde, bazı tamamlayıcı değişiklikler de dahil olmak üzere, 351 farklı grupta önemli değişiklikler yapışmıştır.
Bu değişikliklerin; 77’si tarım sektörü, 58’i kimya sektörü, 31’i ağaç sektörü, 21’i tekstil sektörü, 27’si metal sektörü, 63’ü makine sektörü, 22’si ulaştırma sektörü ve 52’si diğer sektörlerle ilgili olup, bazı gümrük tarife pozisyonları kaldırılmış, bazı yeni tarife pozisyonları eklenmiş ve bazı tarife pozisyonlarının kapsamı genişletilmiştir.
Yapılan bu değişikliklerle birlikte Türk Gümrük Tarife Cetvelimiz toplam 1.265 tarife pozisyonu ve 5.612 alt tarife pozisyonundan oluşmaktadır.
İstatistiklere Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelimizde yer alan önemli değişikliklere ve “2021-2022 Yılları Korelasyon Karşılaştırma Tablosu” na aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
https://tarifemevzuati.com/2022-yili-turk-gumruk-tarife-cetvelindeki-degisiklikler-ve-karsilastirma-tablosu/
9. Korelasyonun Sonuçları
2022 Yılı için İthalat Rejimi Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin 5052 Sayılı Karar 31.12.2021 tarih ve 31706 sayılı 3.mükerrer R.G. de yayımlanmıştır.
31.12.2021 tarihli Resmi Gazetede aşağıda yer alan 2022 yılı İthalat Tebliğleri yayımlanmıştır.
1 - Elektronik Kimlik Bilgisini Haiz Eşyanın İthalatı Hakkında Tebliğ (İthalat: 2022/20)2 - Tıbbi Tanı Kitlerinin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/19)3 - Askıya Alma Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/18)4 - Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/17)5 - Gübre İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/16)6 - Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Yapılacak İthalatta Alınacak İzin Hakkında Tebliğ (İthalat: 2022/15)7 - Ozon Tabakasını İncelten Maddeler ve Florlu Sera Gazlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/14)8 - İş Sağlığı ve Güvenliğini Etkileyen Bazı Maddelerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/13)9 - Çift Kullanımlı Malzeme ve Teknolojilere Dair Belgelerin Onaylanmasına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/1210 - Bazı Patlayıcı Maddeler, Ateşli Silahlar, Bıçaklar ve Benzeri Aletlerin İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/11)11 - Banknot ve Benzeri Kıymetli Evraka Mahsus Kağıtların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/10)12 - Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Eşya İthalatına İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/9)13 - Sivil Hava Taşıtlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/8)14 - Karayolu Taşıt Araçlarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/7)15 - Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/6)31.12.20216- Haritalar ve Harita Bilgisi İçeren Eşyanın İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/5)17 - Yüksek Yoğunluklu Tadlandırıcıların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/4)18 - Radyoaktif Maddeler ile Bunların Kullanıldığı Cihazların İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/3)19 - Harp Silahları ile Bunların Aksam ve Parçalarının İthaline İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/2)20 - Yurt İçinde Düzenlenen Uluslararası Fuarlara İlişkin Tebliğ (İthalat: 2022/1)
2022 yılında Türk Gümrük Tarife Cetvelimizde bazı tamamlayıcı değişiklikler de dahil olmak üzere 351 farklı grupta önemli değişiklikler yapılir iken bazı gümrük tarife pozisyonları kaldırılmış, bazı yeni tarife pozisyonları eklenmiş ve bazı tarife pozisyonlarının kapsamı genişletilmiştir.
İşte bu değişiklikler yapılır iken bir önceki yıl yani 2021 yılı içinde alınan bazı belgeler (Yatırım Teşvik Belgesi, Dahilde İşleme İzni, Dahilde İşleme İzin Belgesi v.b) içeriği GTİP’ler korelasyona uğramıştır. Ayrıca CE işaretine tabi değil iken 2022’de tabi olan eşyalar da olmuştur.
Örneğin; 2021 yılı içinde alınan Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan 8462.99.80.90.00 GTİP’li eşya 2022 yılı Tarife Cetvelinde Korelasyona uğrayarak 8462.62.90.90.00 olmuş ve CE denetimine tabi olmuştur. Bu teşvik belgesinde revize gerektirmektedir.
Ayrıca 2022 yılı İthalat ve Ürün Güvenliği Tebliğleri ekinde yer alan listelerde bir önceki yıl yani 2021 yılında yasak olan ancak 2022 yılında yasak olmayan ve Tarife Cetvelinde Korelasyona tabi tutularak yer alan bazı GTİP’li eşyalar için Ticaret Bakanlığımız BİLGE Sisteminde gerekli ve hızlı bir şekilde güncellemeler yapılmadığı için yükümlüler eşyalarını gümrük rejimlerine tabi tutmakta sıkıntı yaşamışlardır.
Örneğin; Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2022/6) ‘nin Ek-1 ‘nde ithali yasak GTİP ler yer almaktadır.
6812.99.10.00.00 GTİP 2021 yılında ithalatı yasak görünmekte iken 2022 yılı itibariyle EVRİM yazılım sisteminde ilgili 2022/6 sayılı Tebliğin yasaklı EK-1 listesinde yer almadığını görmemize karşın Bakanlık BİLGE Sistemine kontrole gönderildiğinde ithalatının yasak olduğu görülmüştür.
Bakanlık ile yapılan görüşmeler sonucunda BİLGE Sisteminde bu konuda GTİP bazında düzenlemeler yapılacağı ifade edilmiştir.
Görüleceği üzere Korelasyon fevkalede önem arz etmektedir. Tarife pozisyonlarının kaldırılmış, eklenmiş veya kapsamının genişletilmiş olabileceğini göz önüne alarak, öncelikle eşyamızın GTİP’inin Korelasyona uğrayıp uğramadığını çok iyi kontrol etmemiz, bunu yapar iken İthalat, Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği Eklerinde yer alan listelere iyi bakmamız, BİLGE Sistemine kontrole göndererek şayet bir sıkıntı yok ise yapmak istediğimiz gümrük rejimlerine tabi tutmamız gerekmektedir.
10. Sonuç ve Değerlendirme
Bir yıl önce tarife cetvelinde görünen gümrük tarifesinin yeni yılda başka bir tarifede olması beraberinde eşyanın gümrük rejimlerine tabi tutulmasında birtakım sıkıntıları da getirebilmektedir.
Korelasyon kelimesinin TDK sözlüğündeki anlamı şu şekildedir: - Bağıntı
Tarife Cetvelinde yapılan korelasyonu normal korelasyon tanimından hareketle “BAĞLILAŞIM” şeklinde tanımlayabiliriz.
Gümrük Tarife Cetveli, uluslararası ticarete konu olan eşyayı, Bölüm, Fasıl ve Tali Fasıllara ayırarak sistematik bir şekilde göstermektedir.
Eşyalar, Gümrük Tarife Cetvelinde, genel bir kural olarak üretim süreci sonunda aldıkları şekle göre sıralanmışlardır. Bu sıralanış; hammaddeler, yarı mamul maddeler ve mamul maddeler şeklindedir.
Eşyaların Tarife Cetvelindeki yeri belirlenirken öncelikle hangi Bölümde yer aldığı, daha sonra bu bölümde yer alan Fasıl Numarası (ilk iki rakam), daha sonra bu fasılda yer alan Tarife Pozisyonu (dört rakam) belirlenmelidir.
Bir sınıflandırmanın tam anlamıyla sağlıklı olabilmesi, ticarete konu olan her bir eşyanın tek bir GTİP’ da sınıflandırılmasına bağlıdır. Doğru bir sınıflandırma yapabilmek için; Tarifenin Yorumuna İlişkin Genel Kurallar ile birlikte Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan Pozisyon Metinleri, Bölüm ve Fasıl Notları ve Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesinde yer alan Açıklama Notlarını mutlaka göz önünde bulundurmalıyız.
Türkiye’ye ithal edeceğiniz veya Türkiye’den ihraç edeceğiniz malınızla ilgili gümrük beyanınızı yaptıktan sonra, gümrük idaresi bu beyanın doğruluğunu kontrol eder.
Gümrük idaresi beyanın doğruluğunu kontrol ederken, gümrük beyannamesinde kayıtlı bilgileri ve beyannameye ekli belgeleri inceleyecek; gerek gördüğü hallerde beyan kapsamındaki eşyanızı muayene edecektir.
Gümrük idaresi, gümrük beyannamesi ve kapsamındaki eşya üzerinde yapacağı kontroller ve eşyanın muayenesi sonucunda eşyanın sizin beyan ettiğiniz tarife pozisyonunda sınıflandırılmadığını; başka bir tarife pozisyonunda sınıflandırılması gerektiğini tespit edebilir.
Bu durumda, belirlenen farklılığın niteliğine göre değişen şekilde işlem yapılır. Bazı farklılıklar için ceza uygulanmazken, bazı farklılıklar için gümrük mevzuatı ile belirlenen farklı cezalar uygulanır.
Beyan ve muayene arasındaki farklılıklar, belirli durumlarda kaçakçılıkla mücadele mevzuatı uyarınca işlem yapılmasını gerektirebilir.
Önceki yıllarda gümrük tarife pozisyonu değişen bir maddenin bugün hangi tarifede sınıflandırıldığını ve hangi yıl veya yıllarda nasıl bir değişikliğe uğradığını kolayca bulma imkanınız bulunmaktadır.
Örneğin; 2006 yılında 8525.20 pozisyonu altında sınıflandırılan cep telefonları bu yıl yani 2022 yılında 8517.12 altında sınıflandırılmaktadır.
Bu değişikliklerin; 77’si tarım sektörü, 58’i kimya sektörü, 31’i ağaç sektörü, 21’i tekstil sektörü, 27’si metal sektörü, 63’ü makine sektörü, 22’si ulaştırma sektörü ve 52’si diğer sektörlerle ilgili olup, bazı gümrük tarife pozisyonları kaldırılmış, bazı yeni tarife pozisyonları eklenmiş ve bazı tarife pozisyonlarının kapsamı genişletilmiştir.
Yapılan bu değişikliklerle birlikte Türk Gümrük Tarife Cetvelimiz toplam 1.265 tarife pozisyonu ve 5.612 alt tarife pozisyonundan oluşmaktadır.
2022 yılında Türk Gümrük Tarife Cetvelimizde bazı tamamlayıcı değişiklikler de dahil olmak üzere 351 farklı grupta önemli değişiklikler yapılir iken bazı gümrük tarife pozisyonları kaldırılmış, bazı yeni tarife pozisyonları eklenmiş ve bazı tarife pozisyonlarının kapsamı genişletilmiştir.
İşte bu değişiklikler yapılır iken bir önceki yıl yani 2021 yılı içinde alınan bazı belgeler (Yatırım Teşvik Belgesi, Dahilde İşleme İzni, Dahilde İşleme İzin Belgesi v.b) içeriği GTİP’ler korelasyona uğramıştır. Ayrıca CE işaretine tabi değil iken 2022’de tabi olan eşyalar da olmuştur.
Korelasyon fevkalede önem arz etmektedir. Tarife pozisyonlarının kaldırılmış, eklenmiş veya kapsamının genişletilmiş olabileceğini göz önüne alarak; öncelikle eşyamızın GTİP’inin Korelasyona uğrayıp uğramadığını çok iyi kontrol etmemiz, bunu yapar iken İthalat, Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği Eklerinde yer alan listelere iyi bakmamız, BİLGE Sistemine kontrole göndererek şayet bir sıkıntı yok ise yapmak istediğimiz gümrük rejimlerine tabi tutmamız gerekmektedir.
Aksi takdirde istemediğimiz durumlar ile karşılaşabiliriz.
Kayankça:
- 4458 Sayılı Gümrük Kanunu,
- Gümrük Yönetmeliği,
- Türk Gümrük Tarife Cetveli,
- Tarifenin Yorum Kuralları,
- https://ticaret.gov.tr.
- https://tarifemevzuati.com.
- https://www.mevzuat.net.